*

Lai Châu là địa bàn có nhiều nạn nhân của nạn buôn bán người xuyên biên giới. Nạn nhân chủ yếu là người dân ở vùng sâu, vùng xa và hầu hết đều có hoàn cảnh khó khăn, thiếu kiến thức, kỹ năng sống và tin vào những lời hứa hẹn về công việc ổn định, thu nhập cao khi có người tiếp cận.

Nhờ nền tảng Em Vui, thanh thiếu niên được cung cấp thông tin về nguy cơ của nạn buôn bán người và được trang bị những kiến thức, kỹ năng cần thiết để phòng ngừa và giải cứu.

Những kẻ buôn người thường sử dụng các thủ đoạn phổ biến như lợi dụng mạng xã hội để kết bạn với nạn nhân tiềm năng, làm quen, giả vờ yêu nhau hoặc môi giới hôn nhân trái phép với người nước ngoài. Với thủ đoạn này, chúng lừa bán nhiều cô gái trẻ vào các nhà hàng, quán karaoke hoặc vào động mại dâm hoặc các tổ chức cưỡng bức lao động.

Những kẻ buôn người ngày càng trở nên tinh vi hơn – chúng sử dụng một số phương thức công nghệ cao như điện thoại di động và tài khoản mạng xã hội để nhắm vào các cô gái trẻ ở vùng núi xa xôi, chủ yếu là các thiếu nữ từ 15-16 tuổi không được học hành đầy đủ, có nhận thức xã hội hạn chế và sống trong hoàn cảnh bấp bênh. Hầu hết các hộ gia đình ở tỉnh Lai Châu đều có điện thoại di động và tội phạm lợi dụng điều này để tiếp cận và nói chuyện với các bé gái – nạn nhân tiềm năng - trên mạng thay vì có mặt trực tiếp tại địa phương.

Hãy luôn giữ bình tĩnh trong hoàn cảnh đó. Hãy giữ gìn sức khỏe bằng cách ăn đồ ăn mà những kẻ buôn người cung cấp, giúp cho đầu óc sáng suốt để tìm đường thoát thân.

Bị buôn bán nhiều lần

T. là một bé gái sống tại tỉnh Lai Châu, một trong những địa bàn can thiệp và thực hiện dự án. T. rời gia đình vào tháng 9 năm 2022 để tìm việc làm ở Hà Nội. Gia đình rất lo lắng, không biết T. ở đâu và không thể liên lạc được. Vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên T. lên mạng xã hội Facebook tìm việc làm để phụ giúp gia đình. Bé được một người lạ trên mạng làm quen và mời làm công việc rửa bát tại một nhà hàng ở Hà Nội với mức lương khá cao.

Nhưng sự thật thì khác xa. Vừa đến Hà Nội, T. bị đưa vào một quán karaoke làm nhân viên phục vụ, sau đó bị chuyển từ quán karaoke này sang quán karaoke khác trong nhiều tháng. T. rất sợ bị bán đi nơi khác một lần nữa và nhớ rằng bạn bè đã kể cho cô nghe về nền tảng Em Vui do dự án EMPoWR do EU tài trợ và một số cách khác nhau để tìm kiếm sự giúp đỡ từ chính quyền.

Quá trình giải cứu

Ngày 17/5/2023, lợi dụng lúc chủ quán Karaoke đi vắng, bé lén lấy một điện thoại, vào trang Facebook của Công an tỉnh Lai Châu rồi nhắn tin nhờ giúp đỡ. Dưới đây là bản dịch một phần cuộc trò chuyện:

Nạn nhân: Cháu đang ở tỉnh Thái Nguyên. Cháu tên là T.
Cảnh sát: Cháu bị buôn bán như thế nào? Hãy kể lại từ đầu.
Nạn nhân: Cháu bị lừa bán làm nhân viên phục vụ cho quán Karaoke. Bây giờ cháu muốn về nhà nhưng không được.
Cảnh sát: Quán karaoke đó cụ thể ở đâu? Cháu là người tỉnh nào?
Nạn nhân: Cháu bị nhốt. Quán nằm ở xã Tràng Xá, huyện Võ Nhai , tỉnh Thái Nguyên. Cháu là người Lai Châu.
Cảnh sát: Cháu có mắc nợ họ không?
Nạn nhân: Không, cháu không nợ nần gì họ cả.
Cảnh sát: Cháu ở xã nào?
Người sống sót: Cháu ở xã L., tỉnh Lai Châu

Sau khi nắm bắt được tình hình, công an tỉnh đã động viên bé T. giữ bình tĩnh. Cán bộ cảnh sát đã hướng dẫn bé cách gửi định vị và đánh dấu các ký hiệu trên tường nhà để cơ quan chức năng dễ dàng nhận biết và giải cứu. Đồng thời, cán bộ cảnh sát đã báo cáo với Ban Giám đốc Công an tỉnh để chia sẻ thông tin với Phòng Cảnh sát hình sự để cùng phối hợp. Ngày 18/5/2023, bé T. được giải cứu và đưa về nhà ngay ngày hôm sau.

Nhờ Nền tảng Em Vui và những kiến thức từ Em Vui và được bạn bè chia sẻ, bé T. đã giữ được bình tĩnh và tìm kiếm sự hỗ trợ cần thiết để thoát khỏi nạn buôn người và trở lại cộng đồng. Qua những người bạn thường xuyên sử dụng Em Vui, cô biết đến sự hỗ trợ của công an tỉnh Lai Châu và liên hệ hỗ trợ.

Em Vui giúp nâng cao nhận thức cho thanh thiếu niên về nguy cơ của nạn buôn bán người và trang bị cho các em những kiến thức, kỹ năng cần thiết để phòng ngừa và giải cứu, ví dụ như thông qua các video hoạt hình và loạt phim “Hành trình của Mỉ”.

Ứng dụng web của Nền tảng Quyền của Trẻ em gái Em Vui được phát triển để phù hợp với dung lượng thấp và dữ liệu hạn chế của điện thoại thông minh của đối tượng hưởng lợi cuối cùng là trẻ em, thanh thiếu niên và thanh niên dân tộc thiểu số (CAY). Tên địa phương của GRP là Em Vui (EM = Dân tộc thiểu số trong tiếng Anh và Vui = vui vẻ, phấn khích, hạnh phúc trong tiếng Việt).

Để ứng dụng web Em Vui trở nên tương tác hơn và gần gũi hơn với EM CAY, nội dung và thông tin cũng được chia sẻ qua 6 kênh mạng xã hội với biểu tượng dễ nhận biết là EM VUI, bao gồm Facebook, Youtube, TikTok, Instagram, Zalo và Twitter. 

Em Vui được Plan International Việt Nam xây dựng với sự hỗ trợ của Liên minh Châu Âu trong khuôn khổ dự án EMPoWR .

*