Yevropa Ittifoqi va Markaziy Osiyo vazirlarining konferensiyasida yanada chuqurroq hamkorlik qilish imkoniyatlari muhokama qilindi

17.11.2020

17-noyabrda Yevropa Ittifoqi-Markaziy Osiyo vazirlarining yillik 16-yig'ilishi bo'lib o'tdi. Uchrashuvni Yevropa Ittifoqining Oliy vakili Xosep Borrell olib bordi, unga Xalqaro hamkorlik bo'yicha komissar Yutta Urpilaynen qo'shildi.

Bu Yevropa Ittifoqi va Markaziy Osiyo mamlakatlari o'rtasida mintaqaviy va xalqaro muammolarga oid umumiy manfaatlar va turli masalalar bo'yicha mintaqalararo hamkorlikni rivojlantirish, shu jumladan aloqa, raqamlashtirish, barqaror energiya, xavfsizlik, inson huquqlari va qonun ustuvorligini ta’minlash bo’yicha masalalarni muhokama qilish uchun imkoniyat bo’ldi.

COVID-19 cheklovlari tufayli uchrashuv Markaziy Osiyoning: Qozog'iston, Qirg'iziston Respublikasi, Tojikiston, Turkmaniston va O'zbekiston tashqi ishlar vazirlari bilan birgalikda onlayn tarzda o’tkazildi. Shuningdek, ishtirokchilar kelajakdagi hamkorlik va 2021-2027 yillardagi budjet davri doirasida Yevropa Ittifoqi yordamini dasturlashning ustuvor yo'nalishlari to'g'risida fikr almashish imkoniyatiga ega bo'ldilar.

2019-yilda qabul qilingan Yevropa Ittifoqining Markaziy Osiyo bo'yicha yangi strategiyasining ustuvor yo'nalishlari, xususan uning barqarorlik, farovonlik va mintaqaviy hamkorlikni rivojlantirishga qaratilganligi har qachongidan ham ko'proq dolzarb bo'ldi.

Pandemiya boshlanganidan beri Yevropa Ittifoqi o'zining "Team Europe" birdamlik paketi doirasida mintaqaga 134 million yevrodan ko'proq mablag’ ajratdi. Ushbu mablag'lar Markaziy Osiyo mamlakatlarining shoshilinch va uzoq muddatli ehtiyojlarini qondirish uchun, xususan sog'liqni saqlash, suv ta'minoti va sanitariya tizimini mustahkamlash va inqirozning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarini bartaraf etish uchun ajratilgan. Yevropa Ittifoqi Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti bilan hamkorlik qilib, COVID-19 ga qarshi kurash bo'yicha mintaqaviy loyihani qo'llab-quvvatlamoqda.

Vazirlarning videokonferensiyasi davomida Yevropa Ittifoqining Oliy vakili va Markaziy Osiyo vazirlari o'zlarining hamkorliklarini pandemiyaning keng ta'sirini yengishga yordam beradigan tarzda rivojlantirish yo'llarini muhokama qildilar. Ular Markaziy Osiyo davlatlarini yanada yashil va barqaror rivojlanish modellariga o'tishda yordam beradigan keng hamkorlik kun tartibini ilgari surishga bo'lgan qat'iy qarorlarini qayta tasdiqladilar. Shuningdek, ular qonun ustuvorligi, demokratik boshqaruv va inson huquqlari, shu jumladan asosiy mehnat huquqlari va gender tengligi sohasidagi taraqqiyotni ta'minlash muhimligini ta'kidladilar. Vazirlar yig'ilishida Yevropa Ittifoqi Markaziy Osiyoda ayollarga nisbatan zo'ravonlikni yo'q qilish bo'yicha Yevropa Ittifoqi-BMTning “Spotlight” tashabbusi boshlanganligini e'lon qildi.

Ishtirokchilar 2020-yil 27-oktabrda bo'lib o'tgan onlayn "Yevropa Ittifoqi-Markaziy Osiyo fuqarolik jamiyati forumi" da jamoat qarorlarini qabul qilishda fuqarolik jamiyati tashkilotlarining mazmunli ishtiroki zarurligi va yoshlar uchun ko'proq imkoniyatlar yaratish zarurligini ta'kidlagan tavsiyalarini yuqori baholadilar.

 

Barqaror aloqa va iqtisodiy modernizatsiyalash bo'yicha hamkorlik sari

Yevropa Ittifoqining mintaqa bilan aloqasi Markaziy Osiyoning geografik joylashuvi va Yevropa va Osiyoni birlashtirish an'analariga asoslanadi. Markaziy Osiyo mamlakatlari Yevropa-Osiyo aloqalarini rivojlantirish bo'yicha Yevropa Ittifoqining sa'y-harakatlarida hal qiluvchi rol o'ynamoqda. Shuningdek, bu 70 million aholidan iborat tez rivojlanayotgan bozordir.   

Vazirlarning videokonferentsiyasi davomida ishtirokchilar 2021-yilda birinchi marta "Yevropa Ittifoqi-Markaziy Osiyo iqtisodiy forumi" ni tashkil etish niyatlarini tasdiqladilar. Ushbu forum iqtisodiyotni har tomonlama yashillashtirishga urg’u bergan holda, iqtisodiy va biznes rivojlanishga innovatsion va barqaror yondashuvni ilgari surishga alohida e'tibor qaratadi.

Markaziy Osiyo vazirlari iqlim va mintaqaning yashil iqtisodiyotga, shu jumladan barqaror energetikaga o'tish bo'yicha Parijdagi majburiyatlarini to'liq bajarish bo'yicha ishlarni davom ettirishga da'vat etildi.

Vazirlik ishtirokchilari Yevropa Ittifoqining Yevropa va Osiyo arosida aloqa o’rnatish strategiyasidan kelib chiqib, barqaror aloqa loyihalariga xususiy sarmoyalarni jalb qilish uchun Yevropa Ittifoqining yangi moliyaviy vositalari asosida taqdim etiladigan imkoniyatlarga asoslanib, barqaror aloqa sohasida hamkorlikni faollashtirish zarurligini ta'kidladilar .

Yevropa Ittifoqi-Markaziy Osiyo tinchlik va xavfsizlik uchun hamkorlik qiladi

Vazirlarning videokonferensiyasi ishtirokchilarga xavfsizlik bo'yicha mustahkam hamkorlikni baholash imkoniyatini berdi. Yevropa Ittifoqi xavfsizlik va terrorizmga qarshi kurashish sohasida yaqin hamkorlikni rivojlantirishga qaratilgan yangi “Markaziy Osiyoda huquqni muhofaza qilish” (LEICA) loyihasini taqdim etdi. 

Terrorizmdan xoli tinch va farovon Afg'oniston butun mintaqa va uning tashqarisidagi rivojlanish uchun asos bo'lganligi sababli, ishtirokchilar Afg'onistonda inklyuziv tinchlik jarayoni va barqaror taraqqiyotga ko'maklashish uchun hamkorlikni faollashtirish zarurligini ta'kidladilar.

Ular Markaziy Osiyo va Afg'onistonni bir-biri bilan chambarchas bog'lash imkoniyatlarini, shu jumladan chegaralarni boshqarish va energetika sohasidagi loyihalar orqali muhokama qildilar va Qozog'iston, O'zbekiston va Qirg'iziston Respublikasining Afg'oniston xotin-qizlarining ta'lim va o'qitish orqali iqtisodiy imkoniyatlarini qo'llab-quvvatlashga oid uch tomonlama dasturidan mamnuniyat bildirdilar.


Shuningdek qarang