EUvsDisinfo: jak obalić ponad 6,5 tys. przypadków dezinformacji w ciągu czterech lat?

Studenci z Uniwersytetu Lwowskiego, którzy korzystali z rosyjskich portali społecznościowych, zostaną oblani na egzaminach – o tym mówił pierwszy przypadek rosyjskiej dezinformacji zarejestrowany i zdemaskowany przez zespół EUvsDisinfo. W rzeczywistości prorosyjskie media rozdmuchały prywatny post jednego z wykładowców akademickich, a sam uniwersytet oficjalnie zaprzeczył temu stwierdzeniu.
W 2015 r. Rada Europejska powołała do życia zespół ds. komunikacji, utworzony w ramach Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych. Jego zadaniem miało być przeciwstawienie się trwającym kampaniom dezinformacyjnym prowadzonym przez Rosję. Później zakres zadań został poszerzony o informowanie o strategiach i wartościach UE oraz ich promowanie we wschodnim sąsiedztwie, a także wspieranie niezależnych mediów.
W skład zespołu wchodziło na początku siedem osób, które podjęły wyzwanie reagowania na dezinformację i zwiększania europejskiej odporności na nią. Zespół monitorował media prorosyjskie w kilku językach, utworzył bazę danych, w której gromadził przypadki dezinformacji i obalał je na pierwszej tego rodzaju stronie – EUvsDisinfo.
Cztery lata później, po obaleniu ponad 6,5 tys. przypadków dezinformacji, EUvsDisinfo to dojrzały projekt ESDZ, w ramach którego monitorowana jest prorosyjska dezinformacja skierowana przeciwko ponad 20 krajom, w tym UE oraz krajom Partnerstwa Wschodniego, Bałkanów Zachodnich i południowego sąsiedztwa. Praca zespołu EUvsDisinfo została opisana w setkach mediów w całej Europie i poza nią, w ponad 15 językach. Głos członków zespołu odegrał kluczową rolę w debacie na temat sposobów zwalczania dezinformacji i zwiększania odporności na nią. Stosowane przez nich narzędzia są obecnie używane przez badaczy na całym świecie.
Zaangażowanie UE w zwalczanie dezinformacji prorosyjskiej przeszło długą drogę od czasu powołania do życia projektu EUvsDisinfo. W ochronę integralności demokracji zaangażowanych jest obecnie wiele instytucji UE, państw członkowskich, organizacji pozarządowych, przedsiębiorstw i mediów.
Walka z dezinformacją to jednak przede wszystkim sprawa każdego z nas. Im więcej wiemy o tym zjawisku, tym skuteczniej możemy chronić siebie i społeczeństwo przed brudną debatą pełną jadu i opartą na polaryzacji poglądów. Dlatego serwis EUvsDisinfo, obecnie w nowej odsłonie, nadal wspiera badaczy, media i zainteresowanych obywateli w wysiłkach służących zrozumieniu dezinformacji prorosyjskiej i przeciwstawianiu się jej. Wyszukiwarka internetowa serwisu z przypadkami dezinformacji jest nadal jedynym na świecie dostępnym publicznie narzędziem tego rodzaju. Wyszukiwanie można przeprowadzić według języka, kraju, daty lub słowa kluczowego. Ostatnie przykłady obejmują dezinformację wokół kryzysu klimatycznego i Grety Thunberg, prób tworzenia od nowa historii II wojny światowej, roli Parlamentu Europejskiego i wielu innych kwestii.
W serwisie dostępna jest również biblioteka internetowa z największym zbiorem dostępnych publicznie badań poświęconych dezinformacji prorosyjskiej – od publikacji akademickich po artykuły prasowe i krajowe analizy przypadków, od informacji na temat internetowych trolli i botów po ujawnianie taktyki, jaka kryje się za dezinformacją prorosyjską. Można tu znaleźć także szczegółowe studia przypadków, np. dotyczących dezinformacji na temat zestrzelenia samolotu MH17 czy zatrucia Siergieja Skripala.
Walka między wiarygodnymi informacjami a manipulacjami, między prawdą a dezinformacją trwa. EUvsDisinfo będzie nadal wspierać obywateli w podejmowaniu świadomych i niezależnych decyzji.