Diễn đàn Hợp tác Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương

22.02.2022

Ngày 22 tháng Hai năm 2022, Chủ tịch Hội đồng Liên minh châu Âu (nhiệm kỳ của Pháp) cùng Đại diện Cấp cao về Chính sách An ninh và Đối ngoại kiêm Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu, Josep Borrell Fontelles, đã đồng tổ chức tại Paris, Diễn đàn Bộ trưởng Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, quy tụ 27 Bộ trưởng Ngoại giao EU và khoảng 30 Bộ trưởng Ngoại giao từ khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, cũng như Đại diện của các tổ chức khu vực. Sự kiện được tổ chức nhân nhiệm kỳ Chủ tịch Hội đồng EU của Pháp và trong bối cảnh Chiến lược Hợp tác của EU ở Khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đã được thông qua vào tháng Chín năm 2021.

Diễn đàn Bộ trưởng được đồng chủ trì bởi Ông Jean-Yves Le Drian, Bộ trưởng Ngoại giao Pháp, và Ông Josep Borrell, Đại diện Cấp Cao về Chính sách An ninh và Đối ngoại / Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu.

Những thảo luận tại sự kiện đã giúp xác định ý tưởng và hướng hợp tác giữa EU và các đối tác Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương dựa trên Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của EU và Chiến lược Cửa ngõ Toàn cầu đã được thông qua gần đây.

Diễn đàn Bộ trưởng Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương làm rõ mong muốn chung giữa những thành viên tham gia, hướng đến:

Hợp tác vì hòa bình, thịnh vượng, sự phát triển bền vững và mang tính bao trùm ở châu Âu và khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương;

Tái khẳng định cam kết vì một trật tự thế giới được xây dựng trên luật lệ, các giá trị và nguyên tắc dân chủ, cũng như tăng cường chủ nghĩa đa phương và pháp quyền, sự tôn trọng luật pháp quốc tế và tự do hàng hải, phù hợp với Công ước của Liên hợp quốc về Luật đường Biển (UNCLOS);

Thúc đẩy sự phát triển của khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và tăng cường quan hệ giữa EU và các đối tác Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương thông qua các hành động hợp tác và đoàn kết với nền tảng là các cam kết chung của chúng ta, bao gồm Chương trình nghị sự 2030; Tăng cường hợp tác trong một số lĩnh vực và tiếp tục trao đổi dựa trên các lộ trình đã xác định, đặc biệt, trong khuôn khổ ba bàn tròn được tổ chức trong Diễn đàn Bộ trưởng, về: i) kết nối và các vấn đề kỹ thuật số; ii) các vấn đề toàn cầu như cuộc chiến chống lại sự nóng lên toàn cầu và công tác bảo tồn đa dạng sinh thái; và iii) an ninh và quốc phòng.

 Các đại diện EU tham gia Diễn đàn tái khẳng định tầm quan trọng của khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đối với châu Âu, và nhấn mạnh sự ủng hộ của họ cho sự hợp tác tăng cường và lâu dài của EU và các Quốc gia Thành viên, thông qua những hành động cụ thể. Ở khía cạnh này, vai trò của các khu vực ngoại vi và các quốc gia và vùng lãnh thổ hải ngoại của châu Âu ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đã được đề cao.

Trong lĩnh vực an ninh và quốc phòng, EU thông báo mở rộng khái niệm về hiện diện hàng hải chung ở khu vực tây bắc Ấn Độ Dương. Điều này sẽ cho phép EU đẩy mạnh hỗ trợ cho sự ổn định và an ninh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, tối ưu hóa việc triển khai hải quân, thúc đẩy hành động nhất quán của châu Âu và tạo thuận lợi cho sự trao đổi thông tin với các đối tác ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Hơn nữa, EU tái khẳng định quyết tâm tăng cường gắn kết trong lĩnh vực an ninh và quốc phòng với các đối tác trong khu vực, ví dụ thông qua tăng cường đối thoại và các mối quan hệ song phương. Ngoài ra, EU tái khẳng định cam kết của mình đối với các nội dung sau:

  • tăng cường các chương trình hợp tác hiện có, nhằm triển khai các hoạt động nâng cao năng lực với các đối tác Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đặc biệt thông qua chương trình ESIWA (Tăng cường An ninh Trong và Với Châu Á), trong lĩnh vực chống khủng bố, không gian mạng, an ninh hàng hải và quản lý khủng hoảng;
  • thúc đẩy nhận thức về lĩnh vực hàng hải, đặc biệt thông qua nền tảng trao đổi thông tin IORIS của dự án CRIMARIO (Các Tuyến đường Hàng hải Quan trọng ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương)l; khả năng mở rộng dự án này đến khu vực Thái Bình Dương sẽ được nghiên cứu trong những tháng tới.

Về an ninh mạng, tầm quan trọng của Công ước Budapest về Tội phạm mạng và công tác tăng cường năng lực chống chịu trên không gian mạng đã được thảo luận; nhân dịp này EU cũng quảng bá bộ công cụ 5G của mình và triển vọng hợp tác với các quốc gia Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mà bộ công cụ cung cấp.

Trong lĩnh vực kết nối, các đại biểu tái khẳng định tầm quan trọng của cách tiếp cận bền vững, bao trùm và dựa trên quy tắc, cũng như nhu cầu tăng cường hợp tác trên các khuôn khổ quy định trung ương, và công tác triển khai các cơ sở hạ tầng vật chất an toàn và có sức chống chịu.

EU sẽ đặt mục tiêu tăng cường tất cả các khía cạnh của tính kết nối với các đối tác Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương theo một phương thức chiến lược được xây dựng dựa trên Cổng Toàn cầu, Chiến lược của EU về hợp tác ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, cũng như Chiến lược của EU về Kết nối châu Âu và châu Á. Cổng Toàn cầu dựa trên các nguyên tắc quản trị tốt (minh bạch, bền vững tài chính, cạnh tranh bình đẳng, v.v.) và tham vọng xanh (thông qua sự hỗ trợ hướng đến cơ sở hạ tầng sạch hơn, đánh giá môi trường và chuyển đổi công bằng sang trạng thái cân bằng khí hậu). Cổng Toàn cầu sẽ hỗ trợ việc triển khai cơ sở hạ tầng an toàn và bền vững, thúc đẩy khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng toàn cầu và tăng cường quyền tự chủ ra quyết định của các đối tác của EU.

EU nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo các điều kiện để khởi động thành công Sáng kiến ​​Nhóm Châu Âu về Kết nối Bền vững trong khu vực ASEAN, nhằm phát triển các dự án cụ thể  thông qua hợp tác với các đối tác Đông Nam Á.

Bên cạnh đó, Hiệp định Vận tải Hàng không Toàn diện (CATA) giữa EU và các Quốc gia Thành viên ASEAN đã được trình bày như một ví dụ về một sáng kiến quan trọng sẽ tăng cường kết nối từ cá nhân đến cá nhân của hai khu vực và tạo ra các cơ hội kinh doanh mới cho các tác nhân kinh tế của họ. EU hoan nghênh việc kết thúc đàm phán và bày tỏ hy vọng rằng hiệp định sẽ sớm được ký kết. Tiềm năng đa dạng hóa và giúp các quan hệ thương mại của EU ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trở nên sâu sắc hơn đã được ghi nhận, đặc biệt là dựa trên mạng lưới hiện tại của các hiệp định thương mại tự do đầy tham vọng và mang những lợi ích chung.

Vai trò quan trọng của giáo dụcthanh niên ở cả hai khu vực cũng được đề cao. Chương trình trao đổi cấp đại học Erasmus+ của EU, chương trình Marie Skłodowska-Curie Actions và các khoản tài trợ và học bổng của họ sẽ tăng cường tính kết nối và mối quan hệ lâu dài giữa EU và khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. (EAC) Từ năm 2014 đến năm 2020, hơn 50.000 người được hưởng lợi từ các hỗ trợ du học của Erasmus+ giữa EU và các nước Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Các dự án hợp tác giáo dục đại học của Erasmus+ sẽ tiếp tục phát triển năng lực, kỹ năng và kiến thức để giải quyết các vấn đề toàn cầu quan trọng đối với Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Trong lĩnh vực nghiên cứusáng chế (R&I), tầm quan trọng của việc tuân thủ các giá trị R&I chính yếu đã được nhấn mạnh để đảm bảo hợp tác một cách công bằng và mang tính tương tác, như sẽ được xem xét vào tháng Ba năm 2022 tại Hội nghị Marseille về Cách tiếp cận Toàn cầu trong R&I, trong khuôn khổ nhiệm kỳ Chủ tịch Liên minh châu Âu của Pháp. Công tác này có vai trò quan trọng nhằm lan tỏa lợi ích từ các nghiên cứu và sáng chế thuộc chương trình Horizon Europe, vốn mang đến nhiều cơ hội hợp tác cho Khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Phù hợp với Phương pháp Tiếp cận Toàn cầu về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực R&I và Chiến lược Cổng Toàn cầu, việc ra mắt Nền tảng Sáng chế Toàn cầu đang được xem xét, nhằm mục đích kết nối các nhà sáng chế từ khắp nơi trên thế giới để đưa ra các giải pháp hỗ trợ cho những thách thức toàn cầu. Một nền tảng như vậy sẽ giúp thúc đẩy tính sáng chế tại các nước Châu Âu và trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Về lĩnh vực hợp tác số, Diễn đàn Bộ trưởng đã thảo luận về

Về các vấn đề số, Diễn đàn Bộ trưởng đã thảo luận về đóng góp của kinh tế số, cơ sở hạ tầng và giáo dục đối với sự chuyển đổi của nền kinh tế và xã hội. Các đại biểu cũng đã trao đổi về sự cần thiết của một mạng internet mở, an toàn, bảo mật và lấy con người làm trung tâm. Các vấn đề an ninh mạng, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến 5G, đã được thảo luận và sự cần thiết phải áp dụng các tiêu chuẩn bảo mật cao nhất đã được tái khẳng định. EU đã công bố ý định triển khai Trung tâm phát triển kỹ thuật số ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, nhằm thúc đẩy hợp tác kỹ thuật số giữa EU và các Quốc gia thành viên cũng như các đối tác trong khu vực để hỗ trợ chuyển đổi kỹ thuật số bền vững và toàn diện. Diễn đàn Bộ trưởng tái khẳng định tầm quan trọng của việc đảm bảo mức độ bảo vệ cao đối với dữ liệu cá nhân [như được phản ánh trong Tuyên bố giữa EU và X các nước Ấn Độ-Thái Bình Dương về quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu cá nhân, nhằm củng cố niềm tin vào nền kinh tế kỹ thuật số] . Diễn đàn Bộ trưởng cũng bày tỏ ủng hộ việc nhanh chóng khởi động đàm phán quan hệ đối tác kỹ thuật số giữa EU với Nhật Bản, Singapore và Hàn Quốc, dựa trên các giá trị chung và cách tiếp cận chung về chuyển đổi kỹ thuật số lấy con người làm trung tâm.

Về các vấn đề toàn cầu, các cuộc thảo luận bàn tròn đề cập đến ba ưu tiên chính:

Về cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và liên quan đến chuyển đổi năng lượng bền vững, các cuộc thảo luận tập trung vào các phương tiện cần thiết để đạt được các hành động giảm thiểu đầy tham vọng, về cách thực hiện một quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng và về tính dễ bị tổn thương của nhiều quốc gia trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Các đối tác EU và Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đã thể hiện cam kết chung để giải quyết hiệu quả các thách thức bền vững chung và trong tương lai, tiếp tục chia sẻ các thực tiễn tốt nhất về quy định và đổi mới, tập trung vào công nghệ xanh và cơ chế định giá carbon. Các công cụ định hướng hợp tác như Sáng kiến ​​Đội ngũ Châu Âu xanh hợp tác với ASEAN / Đông Nam Á cũng có thể được tận dụng để hỗ trợ đạt được những chuyển đổi năng lượng đầy tham vọng và công bằng trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. (PCOM Cab) Sự quan tâm đến việc tham gia, cùng với các đối tác quốc tế, trong các dự án tương tự như phương pháp tiếp cận “Quan hệ Đối tác Chuyển tiếp Năng lượng Chỉ với Nam Phi” ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương cũng đã được nhấn mạnh.

Hơn nữa, vai trò của các thành phố với tư cách là động lực thúc đẩy hành động khí hậu và chuyển đổi năng lượng sạch được nhấn mạnh và các đại biểu EU hoan nghênh sự hỗ trợ liên tục của Ủy ban Châu Âu đối với Hiệp ước Thị trưởng Toàn cầu về Khí hậu và Năng lượng (GCoM) ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Về lĩnh vực bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ đại dương, tiếp thep Hội nghị Thượng đỉnh Quốc tế One Ocean vào ngày 11 tháng 2, các cuộc thảo luận đã tập trung vào Các cuộc thảo luận tập trung vào việc các quốc gia trong khu vực thông qua các mục tiêu chính về đa dạng sinh học, chẳng hạn như bảo vệ 30% diện tích đất và biển vào năm 2030, nhằm thúc đẩy việc sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên trong một khu vực có nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào tài nguyên thiên nhiên và hợp tác với EU để thông qua Khung đa dạng sinh học toàn cầu đầy tham vọng trong bối cảnh của Công ước Đa dạng sinh học COP 15.

Về khía cạnh này, EU nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp nhất các Sáng kiến ​​Nhóm Châu Âu như Liên minh Xanh-Xanh cho Thái Bình Dương và Đông Timor. EU cũng tuyên bố tăng cường đóng góp cho sáng kiến ​​KIWA mà các nước Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (Australia, New Zealand) đã và đang đóng góp, nhằm tăng cường khả năng thích ứng của các vùng lãnh thổ trước những tác động bất lợi của biến đổi khí hậu và bảo tồn các đặc điểm của đa dạng sinh học ở Thái Bình Dương. Các Bộ trưởng và đại diện EU tham dự đã nêu bật dự án Varuna và sáng kiến ​​MarEco, cả hai đều được hỗ trợ bởi Cơ quan Phát triển Pháp, cho phép quản lý tốt hơn các hệ sinh thái và tài nguyên biển, cũng như thúc đẩy một nền kinh tế xanh bền vững.

Việc EU tuyên bố trở thành thành viên của Ủy ban Nghề cá Bắc Thái Bình Dương, tùy thuộc vào việc hoàn tất thành công thủ tục gia nhập đang diễn ra, thể hiện sự sẵn sàng đóng một vai trò lớn hơn trong quản lý đại dương. Để chống lại việc đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) cũng như đóng góp vào việc quản lý và bảo tồn bền vững các nguồn tài nguyên biển, EU đã nhắc lại cuộc đối thoại với các nước ven biển và ủng hộ các sáng kiến ​​nhằm tăng cường hợp tác quốc tế cũng như hệ thống quản lý và kiểm soát nghề cá, đặc biệt là bằng cách đóng góp vào sự phát triển của "Mạng lưới IUU ASEAN".

Trong lĩnh vực hợp tác y tế, các cuộc thảo luận tập trung vào việc tăng cường năng lực và chủ quyền y tế của các đối tác Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương bằng cách thúc đẩy hợp tác đa phương trong lĩnh vực nghiên cứu và đổi mới, và các chính sách công nghiệp để phát triển năng lực sản xuất dược phẩm trong khu vực, bao gồm cả vắc xin dựa trên công nghệ mRNA. Các triển vọng về quan hệ đối tác nhằm tăng cường các thể chế và tổ chức khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trong việc chuẩn bị và ứng phó với đại dịch, chẳng hạn như Trung tâm ASEAN về các trường hợp khẩn cấp và bệnh mới nổi (ACPHEED), đã được nêu ra.

Một số quốc gia đã tuyên bố quan tâm đến việc tham gia sáng kiến ​​PREZODE quốc tế, nhằm tăng cường hợp tác và thiết lập mạng lưới nghiên cứu trên quy mô toàn cầu để thực hiện phương pháp "Một sức khỏe". EU đã nêu bật sự hỗ trợ của mình trong cuộc chiến chống lại COVID-19, đặc biệt là bằng cách đóng góp 117 triệu liều vắc xin (đã được phân phối cho đến nay) cho các nước trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương thông qua COVAX.

Ngoài ra, một số quốc gia và vùng lãnh thổ, bao gồm New Zealand, Singapore, Thái Lan, Đài Loan, Indonesia, Malaysia, Philippines và Việt Nam, đã kết nối hoặc đang trong quá trình kết nối hệ thống chứng chỉ COVID kỹ thuật số của họ với Đề án của EU và nhấn mạnh lợi ích của việc sử dụng xuyên biên giới Chứng chỉ COVID kỹ thuật số.

Những lĩnh vực hợp tác này sẽ được hưởng lợi từ các chương trình hợp tác châu Âu Toàn cầu đang diễn ra cũng như sự phối hợp giữa các ngân hàng phát triển châu Âu và các tổ chức tài chính khác đang hoạt động trong khu vực trong các lĩnh vực được thảo luận tại diễn đàn.

Diễn đàn Bộ trưởng về Hợp tác ở khu vực Ấn độ dương – Thái Bình Dương là nơi phản ánh và trao đổi nhằm xây dựng tầm nhìn chung giữa Liên minh Châu Âu, các Quốc gia thành viên và các nước trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, dựa trên các nguyên tắc bền vững và cởi mở. Bộ trưởng Le Drian và Đại diện Ngoại giao cấp cao EU Borrell hoan nghênh Cộng hòa Séc sẵn sàng đưa Ấn Độ - Thái Bình Dương trở thành ưu tiên trong nhiệm kỳ Chủ tịch luân phiên của Hội đồng EU, một cam kết được tất cả các bên tham gia châu Âu hoan nghênh.

Nabila Massrali
Spokesperson for Foreign Affairs and Security Policy
+32 (0) 2 29 88093
+32 (0) 460 79 52 44
Xavier Cifre Quatresols
Press Officer for Foreign Affairs and Security Policy
+32 (0)2 29 73582
+32 (0)460 75 51 56