Premiera e “Ndrysho fundin e historisë së dikujt” u shfaq në një kinema në Shkup më 25 mars - mes reagimeve shumë pozitive. I prodhuar nga ‘Vidi Vaka’ në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë, dokumentari përshkruan gjallërisht dhimbjen nga humbja e një anëtari të familjes, por edhe virtytin e vendosjes që organet e tyre të shpëtojnë jetën e dikujt tjetër. Një histori mirësie dhe guximi, ende nuk është transmetuar në stacionet televizive lokale dhe nuk është ofruar në festivale filmash, si dhe jashtë vendit.

Tomislav Georgiev

Dokumentari është vetëm një nga shumë rezultatet e projektit të BE-së të hartuar për të forcuar ekspertizën mjekësore mbi transplantimin e organeve në vend - dhe sistemin e përgjithshëm të transplantimit.

Mbi 300 punonjës mjekësorë të përfshirë në proceset e transplantimit (përfshirë psikologë dhe psikiatër që mbështesin familjet e donatorëve) iu nënshtruan një trajnimi gjithëpërfshirës, ​​bazuar në standardet e BE-së. U zhvillua një strategji për personat që presin për transplantim dhe/ose jetojnë me organe të transplantuara. U organizuan sesione trajnimi të përshtatura për gazetarët, së bashku me sesione edukative për nxënësit e shkollave të mesme në të gjithë vendin. E gjithë kjo erdhi në krye të aktiviteteve të projektit për të përmirësuar menaxhimin e transplantimit në sistemin kombëtar të shëndetit elektronik (Termini im) dhe për të përafruar legjislacionin kombëtar me rregulloret përkatëse të BE-së.

Përveç dokumentarit, vetëdija publike u rrit me aktivitete të tjera. Pati një konkurs për postera mbi dhurimin e organeve - me pjesëmarrjen e mbi 80 nxënësve të shkollave të mesme dhe gati 40 dizajnerëve profesionistë, dhe dizajnet fituese ishin pjesë e një ekspozite udhëtuese në Shkup dhe qytete të tjera. Gjithashtu, u zhvillua një faqe interneti e specializuar dhe platforma të mediave sociale për të informuar audiencën çdo ditë rreth dhurimit dhe transplantimit të organeve, duke përfshirë edhe keqkuptimet rreth kësaj teme. 

Tomislav Georgiev

“Rritja e vetëdijes publike për rëndësinë e dhurimit të organeve është thelbësore – transplantimi nuk është i mundur pa dhurimin e organeve. Kjo është arsyeja pse themi se transplantimi nuk është thjesht një procedurë mjekësore. Është një ndërgjegjësim shoqëror që e ndërtojmë me dhembshuri, dashuri për të dashurit tanë, por edhe me dashuri për jetën në përgjithësi. Të vendosësh të dhurosh një organ nga një i dashur kur e humbet përgjithmonë, për të shpëtuar jetën e dikujt që as nuk e njeh, është e vështirë. Kërkon shumë guxim, empati, dhembshuri, dashuri dhe – mbi të gjitha – altruizëm. Kjo është arsyeja pse historia e Liche Dedejska dhe motrave të saj është kaq e veçantë dhe prek zemrën e të gjithëve. Është një histori për guximin e tre grave që arritën të ndryshojnë botën tonë, të bëjmë një hap prapa dhe të mendojmë. Vendimi i tyre shpëtoi disa jetë dhe na dha një motiv edhe më të fortë për të vazhduar zhvillimin e historisë së transplantimit. Ky projekt e ka ngritur transplantimin në vend jo vetëm në aspektin e ekspertizës dhe profesionalizmit, por edhe në aspektin e vetëmohimit”, thotë Adrijana Georgiev, menaxhere e projektit dhe koordinatore për transplantimin në Ministrinë e Shëndetësisë.

Në katër vitet e fundit, 21 familje dhanë pëlqimin për dhurimin e organeve. Kështu, 38 njerëzve iu dhanë veshka, 4 mëlçi, 11 transplante zemre dhe 32 inde kockore.

Aktualisht, 216 pacientë në vend janë në listat për transplantim. Ekipi i projektit shpreson që rezultatet e punës së tyre të zvogëlojnë kohën e pritjes së këtyre njerëzve deri në një shansë të re - për jetën.