RELATIONS WITH THE EU
The European Union and Serbia
Tokom Evropskog saveta u Solunu 2003. godine, Srbija je identifikovana kao potencijalni kandidat za članstvo u EU.
U decembru 2009. godine režim vizne liberalizacije omogućio je građanima Srbije da putuju unutar šengenskog prostora bez vize. Samo nekoliko dana kasnije, predsednik Tadić dostavio je švedskom predsedništvu zahtev Srbije za članstvo u EU. U martu 2012. Srbija je dobila status kandidata za članstvo u EU. Do danas je Srbija otvorila 18 privremeno zatvorenih 2 poglavlja.
On This Page
Politički odnosi
Proces evropskih integracija kroz novu metodologiju
Na samitu Evropskog saveta u Solunu, proces stabilizacije i pridruživanja (SAP) potvrđen je kao politika EU za Zapadni Balkan. Evropski savet je ovaj proces zvanično otvorio u oktobru 2004. godine. Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) sa Srbijom potpisan je 2008. godine. 2009. godine ukinuta je viza za građane Srbije koji putuju u zemlje šengena, dok su tokom iste godine, Srbija se zvanično prijavila za članstvo u EU.
Članice EU su 2010. godine odlučile da započnu proces ratifikacije SSP-a. 2012. godine Evropski savet potvrdio je Srbiju kao zemlju kandidatkinju, a godinu dana kasnije usvojio je preporuku Komisije za otvaranje pregovora sa Srbijom. 2013. godine stupio je na snagu Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju između EU i Srbije.
Do 2020. godine otvoreno je 18 pregovaračkih poglavlja, a vlasti Srbije su najavile da će se proces nastaviti upotrebom nove metodologije dogovorene početkom te godine.
U 2018. godini, Evropska komisija je usvojila strategiju za „Kredibilnu perspektivu proširenja i pojačani angažman EU sa Zapadnim Balkanom“. Nakon ove strategije, održana su dva samita o ovoj temi, za vreme predsedništva Bugarske u 2018. i Hrvatske 2020. godine.
Finansijski odnosi
EU pomoć kao podrška reformama
Sa više od tri milijarde evra bespovratne pomoći u protekle dve decenije, Evropska unija je najveći donator u Srbiji i glavni je partner u zemlji u podršci razvoju i tekućim reformama. Dugogodišnja finansijska pomoć potrošena je na programe i projekte koji su podstakli razvoj i konkretne reforme, doprinoseći tako dobrobiti građana u mnogim oblastima.
Istorija partnerstva potiče iz marta 2001. godine putem CARDS-a ili pomoći Zajednice za obnovu, razvoj i stabilizacioni program. Godine 2006. program CARDS zamenio je Instrument za pretpristupnu pomoć (IPA) koji je trajao do 2013. godine. Nakon IPA, pokrenut je instrument IPA II koji će Srbiji doneti bespovratna sredstva u iznosu od 1,5 milijardi evra u periodu 2014-2020 (neke 200 miliona evra godišnje). IPA II program fokusiran je na ključna područja koja bi trebalo da olakšaju pripremu Srbije za njeno članstvo u Evropskoj uniji.
Svake godine Srbija i EU potpisuju IPA finansijski sporazum za projekte čija se realizacija planira u narednom periodu.
Trgovina
Proizvođači iz Srbije izvoze u EU bez carina
Srbija je u velikoj meri imala koristi od trgovinske i ekonomske integracije sa EU. EU je tradicionalno ključni trgovinski partner Srbije koji čini gotovo 65% ukupnog izvoza Srbije i oko 64% ukupnog uvoza robe u Srbiji u 2019. godini, pri čemu su slični procenti trajali tokom godina. Vrednost srpskog izvoza u EU se više nego utrostručila sa skoro 3,4 milijarde evra u 2009. godini na skoro 11,3 milijarde evra u 2019. godini!
Izvoz Srbije u EU raste brže od uvoza iz EU. Štaviše, pokrivenost uvoza izvozom na srpskoj strani u odnosu na EU se poboljšava; sa ispod 50% u 2009. godini na preko 74% u 2019. godini (74,3% uvoza iz EU pokriven je srpskim izvozom u EU).
Pojedine države člannice tradicionalno su na vrhu liste najvažnijih trgovinskih partnera Srbije, posebno Italije i Nemačke, ali i Rumunije kao važne izvozne destinacije i Mađarske kao važne zemlje porekla za srpski uvoz. Srbija je izvezla gotovo 19% ukupnog izvoza samo u Italiju i još 15,1% u Nemačku u 2019. Na strani uvoza, Srbija je uvezla više od 22% celokupnog uvoza iz Nemačke, a Italija je sledila 14,9%.