Që prej vitit 1999, Bashkimi Evropian ka luajtur një rol udhëheqës në përpjekjet ndërkombëtare për ndërtimin e një të ardhmeje të re për Kosovën. Kosova ka një perspektivë të qartë në Evropë, si pjesë e rajonit më të gjerë të Ballkanit Perëndimor.
BE-ja është aktive në Kosovë nëpërmjet përfaqësuesit të saj special (EUSR) dhe misionit të Politikës së Sigurisë dhe Mbrojtjes së Evropës (ESDP) në sferën e sundimit të ligjit (EULEX). BE-ja është e pranishme edhe nëpërmjet ambasadave dhe zyrave ndërlidhëse të shteteve anëtare.
Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë luan një rol thelbësor në zbatimin e agjendës së BE-së në terren, veçanërisht në promovimin e standardeve evropiane. Zyra garanton dialog të përhershëm politik dhe teknik ndërmjet institucioneve të Kosovës dhe të BE-së. EUSR-ja ofron këshilla dhe ndihmë për Qeverinë e Kosovës, koordinon praninë e BE-së dhe promovon të drejtat dhe liritë themelore të njeriut.
EULEX
Misioni i Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit në Kosovë (EULEX) është misioni më i madh civil që është iniciuar ndonjëherë nën autoritetin e Politikës së Sigurisë dhe Mbrojtjes së Evropës. Synimi i tij është dhënia e ndihmës për autoritetet kosovare në sferën e sundimit të ligjit, veçanërisht në polici, në sistemin gjyqësor dhe në dogana. EULEX është një mision teknik drejtues, monitorues dhe këshillues, i cili mban njëkohësisht një sërë pushtetesh të kufizuara ekzekutive.
Procesi i Stabilizim-Asociimit
Procesi i Stabilizim-Asociimit (SAP) është kuadri politik evropian për marrëdhëniet ndërmjet BE-së dhe vendeve të Ballkanit Perëndimor deri në pranimin e tyre përfundimtar në Bashkimin Evropian. Partneriteti ndërmjet BE-së dhe vendeve të Ballkanit Perëndimor është në interes të të gjitha palëve për promovimin e paqes, stabilitetit, lirisë, sigurisë dhe drejtësisë, prosperitetit dhe cilësisë së jetës. SAP promovon stabilizimin dhe tranzicionin në ekonominë e tregut, bashkëpunimin rajonal dhe përgatitjen për hyrjen në BE.
BE-ja ka mbajtur rregullisht mbledhje me autoritetet kosovare si pjesë e Dialogut për Procesin e Stabilizim-Asociimit (SAPD). Ky dialog monitoron ecurinë e procesit të zgjerimit të BE-së, duke ndjekur metodën e përfitimeve dhe penalizimeve (shihni seksionin e marrëdhënieve ekonomike më poshtë). Me hyrjen në fuqi të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit (MSA) ndërmjet BE-së dhe Kosovës më 1 prill 2016, do të reformohet kuadri i dialogut dhe diskutimet do të kryhen në nënkomitete brenda kuadrit të MSA-së.
Autoritetet e BE-së dhe ato kosovare po diskutojnë një sërë çështjesh politike dhe po bien dakord rreth veprimeve vijuese në konkluzionet e mbledhjeve. Mbledhjet plenare mbahen një herë në vit. Përpara secilit Dialog të PSA-së, BE-ja i diskuton të njëjtat çështje me shoqërinë civile vendore. Raportet vjetore të vendit vlerësojnë gatishmërinë e vendeve të Ballkanit perëndimor për t'u afruar me BE-në.
Janë organizuar mbledhje për sektorë specifikë për diskutime teknike në fushat e mëposhtme: drejtësia, liria dhe siguria, inovacioni, shoqëria e informacionit dhe politika sociale, bujqësia, peshkimi, pylltaria dhe siguria e ushqimeve, tregu i brendshëm, konkurrenca dhe mbrojtja e konsumatorit/shëndeti, tregtia, industria, doganat dhe tatimet, transporti, energjia, mjedisi dhe zhvillimi rajonal dhe çështjet ekonomike dhe fiskale. Mbledhjet sektoriale mbahen një herë në vit.