Inson huquqlari kuni: Yevropa Ittifoqi nomidan Oliy Vakilning bayonoti

10.12.2022 EEAS Press Team

10 dekabr - Inson huquqlari kuni, 1948 yilda Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi qabul qilingan kun.

Bu kun inson huquqlari umumbashariy, ajralmas, begonalashmas, bir-biridan kelib chiqadigan va o'zaro bog'liq ekanligini eslash imkoniyati bo'lib xizmat qiladi. Ularni rag'batlantirish va himoya qilish inson qadr-qimmatini qo'llab-quvvatlash uchun zarur bo'lsa-da, inson huquqlarini chinakam hurmat qilish va amalga oshirish tinchlik, demokratiya va barqaror rivojlanish uchun ham zarur hisoblanadi.

Shunga qaramay, bu yil biz aql bovar qilmaydigan azob-uqubatlarni keltirib chiqargan va ularni keltirishda davom etayotgan Rossiyaning Ukrainaga qarshi noqonuniy, asossiz va oqlab bo`lmaydigan bosqinchilik urushidan tortib, Afg'oniston, Belarus, Efiopiya va Myanma/Birmada inson huquqlarining jiddiy buzilishigacha bo'lgan keng ko'lamli jiddiy hujumlarga  guvoh bo'ldik. Yevropa Ittifoqi, shuningdek, Rossiyada inson huquqlari bilan bog‘liq vaziyat yanada yomonlashayotganidan chuqur xavotir bildirdi va Xitoydagi inson huquqlari hamda Eronda tinch namoyishchilarni zo‘ravonlik bilan bostirish bilan bog‘liq vaziyatni ko'rib chiqdi. Ayollar va qizlar, ayniqsa, ko'plab mamlakatlarda qatag'on va cheklovchi siyosatning nishoniga aylangan va mojarolar sharoitida inson huquqlari buzilishidan nomutanosib jabr ko'rgan. Yigʻilishlar erkinligi, onlayn va oflayn rejimda soʻz erkinligi, ommaviy axborot vositalari erkinligi jiddiy tahdid ostida qolmoqda. Bu butun dunyo bo'ylab tobora o'sib borayotgan qonunbuzarliklar ro'yxatini kengaytirib, bizning e'tiborimiz markazida bo'lib qolmoqda.

Yevropa Ittifoqi inson huquqlarining buzilishi va buzilishiga qarshi kurashish va ularning oldini olish bo‘yicha xalqaro forumlarni kuzatish, ularga e’tiborni oshirish va qat’iy choralar ko‘rish hamda barcha aybdorlarni javobgarlikka tortish bo‘yicha xalqaro tashabbuslarni qo‘llab-quvvatlashni davom etadi.

2020-2024 yillarga mo'ljallangan Inson huquqlari va demokratiya bo'yicha harakatlar rejasiga muvofiq, Yevropa Ittifoqi butun dunyoda inson huquqlarini himoya qilish va rivojlantirish uchun o'zining keng ko'lamli vositalaridan foydalanmoqda. Ular orasida inson huquqlari sohasida ikki va ko‘p tomonlama hamkorlik, inson huquqlarining jiddiy buzilishi va suiiste’mol qilinishiga aloqador shaxslar va yuridik shaxslarga nisbatan sanksiyalar qo‘llash, shuningdek, 2021-2027 yillarga mo‘ljallangan “Inson huquqlari va demokratiya” bo‘yicha Tematik dastur doirasidagi dasturiy va loyihaviy qo‘llab-quvvatlash kiradi.

Yevropa Ittifoqi butun dunyo bo'ylab inson huquqlari himoyachilari va fuqarolik jamiyati tashkilotlarini yonida turadi va qo'llab-quvvatlaydi. Xuddi shu nuqtai nazardan, bu yilgi 24-EI-NNT Inson huquqlari forumi yana butun dunyo bo'ylab inson huquqlari himoyachilari bilan muloqot qilish uchun platforma bo'lib xizmat qiladi. Biz jazosizlikka chek qo'yish va adolatga kirishni ta'minlash va inson huquqlarining buzilishi va buzilishi uchun javobgarlikni ta'minlash imkoniyatlari va ilg'or tajribalarini muhokama qilamiz.

Inson huquqlari kunida biz mazlumlar va tahdid ostida bo‘lganlar qayerda yashashlaridan qat’i nazar, ular bilan birga bo‘lish va ularni himoya qilish borasidagi sa’y-harakatlarimizni ikki baravar oshirish majburiyatini olamiz.