Από το όραμα στη δράση: Η συνολική στρατηγική της ΕΕ στην πράξη — Τρία χρόνια μετά, κοιτάμε μπροστά

14.06.2019

Η Ύπατη Εκπρόσωπος/Αντιπρόεδρος κ. Φεντερίκα Μογκερίνι παρουσίασε την τρίτη έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή της συνολικής στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τίτλο «Η συνολική στρατηγική της ΕΕ στην πράξη — Τρία χρόνια μετά, κοιτάμε μπροστά»· η έκθεση αυτή θα συζητηθεί από τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας της ΕΕ στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της 17ης Ιουνίου 2019 στο Λουξεμβούργο. Η έκθεση εξετάζει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί κατά την τελευταία τριετία, από την παρουσίαση της συνολικής στρατηγικής τον Ιούνιο του 2016, σε πέντε τομείς προτεραιότητας (την ασφάλεια της Ένωσης, την ανθεκτικότητα κρατών και κοινωνιών πέρα από τα ανατολικά και νότια σύνορά μας, τη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης έναντι των συγκρούσεων και των κρίσεων, τις περιφερειακές δομές συνεργασίας και την παγκόσμια διακυβέρνηση για τον 21ο αιώνα) και διατυπώνει πιθανές κατευθύνσεις για τη μελλοντική πορεία κατά τα επόμενα έτη.

Πρόλογος της Ύπατης Εκπροσώπου κ. Φεντερίκα Μογκερίνι στην έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της συνολικής στρατηγικής της ΕΕ: «Για μας, η συνολική στρατηγική δεν υπήρξε ποτέ θεωρητική υπόθεση. Σκοπός της ήταν ανέκαθεν να αποτελέσει πυξίδα για τη δράση μας — και πράγματι αυτό ακριβώς συμβαίνει από τότε που την πρωτοπαρουσιάσαμε. Πριν από τρία χρόνια, περιγράφαμε τον κόσμο ως «περίπλοκο και γεμάτο εντάσεις»: διαπιστώσαμε την ανάγκη να φτιάξουμε μια Ευρώπη ισχυρότερη και ασφαλέστερη, αισθανθήκαμε υπεύθυνοι απέναντι στους Ευρωπαίους πολίτες και στους εταίρους μας, και συνειδητοποιήσαμε ότι χρησιμοποιούσαμε ένα μικρό μόνο μέρος του συλλογικού μας δυναμικού.

Σήμερα, ο κόσμος δεν είναι σε καθόλου καλύτερη κατάσταση απ’ ό,τι τρία χρόνια πριν. Η Ευρώπη όμως εκλαμβάνεται όλο και περισσότερο ως παγκόσμιο σημείο αναφοράς. Αυτό οφείλεται, μεταξύ άλλων, και στο γεγονός ότι αξιοποιήσαμε το ανεκμετάλλευτο δυναμικό της Ένωσής μας, πρωτίστως όσον αφορά την ασφάλεια και την άμυνα. Η έκθεση αυτή αποτυπώνει τον δρόμο που έχουμε διανύσει αυτά τα τρία χρόνια. Καταδεικνύει ότι έχουμε εκπληρώσει πολλές από τις υποσχέσεις της συνολικής στρατηγικής, και ότι σε ορισμένες περιπτώσεις πετύχαμε περισσότερα απ’ όσα ελπίζαμε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση της ασφάλειας και της άμυνας έκανε τα πρώτα της βήματα. Τα κράτη μέλη επενδύουν πλέον σε κοινά βιομηχανικά και ερευνητικά έργα, για να αναπτύξουν το πλήρες φάσμα των αμυντικών ικανοτήτων που χρειαζόμαστε για την κοινή μας ασφάλεια. Οι διεθνείς μας αποστολές έχουν καλύτερες δομές διοίκησης και έχουμε δεσμευτεί να επενδύσουμε περισσότερο στη μη στρατιωτική μας δράση. Συνεργαζόμαστε περισσότερο από ποτέ με τους εταίρους μας — από τις ειρηνευτικές δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών έως το ΝΑΤΟ και από τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις στην Αφρική έως τον ASEAN. Οι εταίροι μας γνωρίζουν ότι η δύναμη της Ευρώπης δεν έγκειται μόνο στην ήπια ισχύ μας.

Όμως, τα επιτεύγματα αυτά δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο η Ευρώπη αναδεικνύεται σταδιακά σε παγκόσμιο σημείο αναφοράς. Σε μια εποχή που τα Ηνωμένα Έθνη αλλά και η ίδια η ιδέα μιας παγκόσμιας διακυβέρνησης βασισμένης σε κανόνες δέχονται αυξανόμενη πίεση, εμείς επενδύουμε περισσότερο από ποτέ άλλοτε στην πολυμερή προσέγγιση. Ενισχύσαμε τις χρηματοδοτικές μας δεσμεύσεις έναντι του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών, π.χ. συνδράμαμε την Υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες σε περίοδο μεγάλων οικονομικών προβλημάτων, στηρίξαμε το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και καταβάλαμε προσπάθειες για τη διατήρηση της συμφωνίας με το Ιράν στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Ανέκαθεν προσπαθούσαμε να οικοδομήσουμε το κατάλληλο πλαίσιο πολυμέρειας για την επίλυση κάθε κρίσης στον κόσμο μας, διότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος να βρεθούν βιώσιμες λύσεις στα προβλήματα της εποχής μας. Πάντοτε θέταμε την ικανότητα κινητοποίησης που διαθέτουμε στην υπηρεσία της πολυμέρειας, προσπαθώντας να φέρνουμε τις εκάστοτε περιφερειακές και παγκόσμιες δυνάμεις στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αυτή η ιδέα διαπνέει τις διασκέψεις των Βρυξελλών για τη Συρία, τη διεθνή ομάδα επαφής για τη Βενεζουέλα, την τετραμερή για τη Λιβύη, και τις περιφερειακές συναντήσεις που διοργανώσαμε για το Αφγανιστάν. Νιώθουμε υπεύθυνοι να κάνουμε αυτό που μας αναλογεί, με πνεύμα συνεργασίας.

Αυτό ισχύει και για την ίδια μας την περιοχή, αρχής γενομένης από τα Βαλκάνια, όπου οι δυνατότητες δράσης μας είναι τεράστιες και πρωτόγνωρες. Το ίδιο όμως αληθεύει και για τον υπόλοιπο κόσμο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταστεί πιο πολύτιμος εταίρος όσον αφορά την επιδίωξη της ειρήνης και της ασφάλειας παγκοσμίως.

Η συνολική στρατηγική θέτει ένα όραμα για τη θέση της Ευρώπης στον κόσμο, αλλά και προωθεί, κατά τρόπο ουσιαστικό, μεγαλύτερη συνοχή στην εξωτερική δράση της Ένωσής μας. Υποστηρίζουμε την ανάγκη να είμαστε πιο «δεμένοι», όχι απλώς ως μέσο για να πορευθούμε προς μια στενότερη Ένωση, αλλά κυρίως για να κάνουμε τη δράση μας πιο αποτελεσματική και πιο αποφασιστική. Αυτά τα τρία χρόνια, βελτιώσαμε τον συγχρονισμό των πολιτικών μας για την ανάπτυξη και την ασφάλεια. Η σύνδεση μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών γεγονότων είναι πλέον αναντίρρητη και οι πολιτικές μας έχουν εξελιχθεί αναλόγως. Αναπτύξαμε πιο έξυπνα χρηματοδοτικά μέσα, όπως τα ταμεία υπέρ των αναπτυσσόμενων χωρών, ενώ τα κράτη μέλη της ΕΕ συνεργάζονται στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών με τρόπους που τρία μόλις χρόνια πριν φαίνονταν ανέφικτοι.

Η συνολική στρατηγική ήταν η συλλογική μας πυξίδα σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Η στρατηγική ήταν το αποτέλεσμα διετούς συλλογικού προβληματισμού μεταξύ των θεσμικών οργάνων και των κρατών μελών της ΕΕ, αλλά και με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και του ακαδημαϊκού χώρου. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, προέκυψε μια νέα συναίνεση σχετικά με το τι χρειάζεται η Ένωσή μας, τι μας λείπει και ποια κατεύθυνση πρέπει να ακολουθήσουμε.

Η πρόοδος υπήρξε δυνατή μόνο χάρη στην ισχυρή συλλογική πολιτική βούληση να προχωρήσουμε.Ωστόσο, όλα όσα έχουμε επιτύχει μπορεί να αποδειχθούν βραχύβια, αν στο μέλλον αυτή η πολιτική βούληση εξασθενίσει. Πρέπει να παγιώσουμε τα αποτελέσματα και να διερευνήσουμε περαιτέρω τις νέες οδούς που έχουν διανοιχτεί. Στην παρούσα έκθεση επισημαίνονται τα επιτεύγματα και οι ελλείψεις, και προτείνονται εναλλακτικές δυνατότητες για πιθανές μελλοντικές δράσεις.

Με τη συνολική στρατηγική, επιλέξαμε τον δρόμο προς μια ισχυρότερη Ευρώπη. Η επιλογή αυτή θα πρέπει να επιβεβαιώνεται κάθε μέρα, σε κάθε στάδιο αυτής της πορείας.»- Φεντερίκα Μογκερίνι  Για να διαβάσετε την έκθεση, κάντε κλικ στην εικόνα:

 


Δείτε επίσης