Karadeniz Stratejisi: Yüksek Temsilci/Başkan Yardımcısı Kaja Kallas'ın basın açıklaması
Teşekkürler, herkese iyi günler.
Kolej toplantısıyla ilgili bilgi sunmadan önce iki meseleden söz etmek istiyorum.
İlk olarak, bugün AB ve NATO, Çek Cumhuriyeti'ne karşı yürütülen kötü niyetli siber kampanyadan Çin devleti destekli bir aktörü sorumlu tuttu. Bu saldırı, uluslararası normların kabul edilemez bir ihlalidir. AB, düşmanca siber eylemlere müsamaha göstermeyecek ve Çek Cumhuriyeti ile dayanışma içinde duracaktır.
Bunun ardından Orta Doğu'ya değinecek olursam, Gazze'deki durum hâlâ vahim. İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları Hamas ile mücadele için gerekli olanın ötesine geçiyor. Yardımların ulaştırılmasında BM'nin devre dışı bırakılması insani ilkeleri zayıflatacaktır. Ve Kudüs'ün özel statüsünü sorgulayan olaylar, gerginliğin daha da tırmanmasına neden olabilir.
Şimdi Kolej toplantısına geçecek olursam... İlk olarak, AB'nin Start-up ve Scale-up'lar için Stratejisi'ni tartıştık. Başkan Yardımcısı Stephane Séjourné ve Komisyon Üyesi Zaharieva, konferansın ardından basın odasında sizlere katılarak bu girişimi tanıtacak.
Ayrıca, Tarım ve Kırsal Kalkınma Genel Müdürlüğüne (DG AGRI) Elisabeth Warner'ı Genel Müdür olarak atadık. Kendisi göreve 1 Haziran 2025'te başlayacak. Sözcünün basın ekibi bu konuyla ilgili daha fazla ayrıntı açıklayacaktır.
Bugün, AB yardım araçlarını daha kullanıcı dostu hâle getirmek için teknik ancak önemli bir teklifi de kabul ettik. Bu, daha hızlı ve daha erişilebilir krediler için daha basit kuralların uygulanmasını içeriyor. Ayrıca, fazla fonların garanti fonları arasında aktarılabilmesini öneriyoruz.
Komisyon Üyesi Síkela bu konuda ayrıntılı bilgi verecek. Bu konuda gerçekten önemli olan nokta, bunun hayata geçirilmesi hâlinde dış yatırım ve yardım için birkaç yüz milyon avro kaynağın ortaya çıkarılabileceği. Pazartesi günü Dışişleri Konseyinde kalkınma bakanlarıyla bu hususlar ve daha fazla şeyin nasıl yapılabileceği hakkında bir tartışma yaptık.
Bugünün ikinci teklifi, Karadeniz hakkında ortak bir bildirim.
Karadeniz bölgesi, Orta Asya ile Avrupa arasındaki bağlantı nedeniyle Avrupa Birliği için büyük stratejik öneme sahip. Güvenlik, ticaret ve enerji açısından önemli.
Ayrıca, bölge ülkeleri Avrupa Birliği ile ilişkilerini güçlendiriyor. Şu anda jeopolitik açıdan bir değişim havası hâkim.
Ukrayna ve Moldova, AB üyeliğine doğru ilerliyor. Eğer AB yoluna geri dönerse Gürcistan da bunu yapacak. Ayrıca, Türkiye, AB'nin stratejik öneme sahip bir ortağı ve aday ülkesi.
Ancak bölgenin potansiyeli, Rusya'nın savaşı nedeniyle gölgeleniyor. Tekrar tekrar gerçekleşen hava sahası ihlalleri ve limanlara ve deniz yollarına yapılan saldırılar bu gerçeği ortaya koyuyor.
Komisyon Üyesi Kos diğer hususları ele alacak, ancak güvenlik konusunda odak noktamız üç öncelik üzerinde:
İlk olarak, Karadeniz Deniz Güvenliği Merkezi'nin kurulmasını öneriyoruz. Bu merkez, Karadeniz'de Avrupa'nın erken uyarı sistemi olacak. Durum farkındalığını artıracak ve açık deniz tesisleri ve deniz altı kabloları gibi kritik altyapıların korunmasına yardımcı olacak. Rusya ile Ukrayna arasında barışın tesis edilmesi durumunda Merkez bu durumu izlemek için de kullanılabilir. Buna paralel olarak, Karadeniz'de çok büyük bir tehdit oluşturan mayınların temizlenmesi çalışmalarına daha fazla çaba sarf edeceğiz. AB'nin Denizcilik, Balıkçılık ve Su Ürünleri Fonu gibi programlar, mayınların oluşturduğu tehdidin haritalandırılmasına yardımcı olabilir.
İkincisi, askerî hareket kabiliyeti. Ağır askerî teçhizatı taşıyabilmek için bölgesel limanların, demir yollarının, kara yollarının ve havaalanlarının ilave iyileştirmelerden geçirilmesini öneriyoruz. Bu iyileştirmeler, birliklerin ihtiyaç duyulan zamanda ihtiyaç duyulan yerde olmalarını sağlayacak. Teçhizatı bölgeye daha hızlı ulaştırmak caydırıcılığı güçlendirecek ve NATO'ya destek olacak. Bu iyileştirmelerin yanı sıra, limanlarda ve önemli tesislerde yabancı sahiplerin daha iyi taranmasını istiyoruz.
Üçüncü nokta ise hibrit tehditler. Karadeniz bölgesi, hibrit eylemlerin birincil hedefi. Avrupa Birliği, siber saldırılar, dezenformasyon ve diğer düşmanca eylemlerle mücadele için iş birliğini güçlendirmeyi amaçlıyor. Dezenformasyonla mücadele etmek, medya okuryazarlığını teşvik etmek ve doğruluk kontrol ağlarını güçlendirmek için yapay zekâya yatırım yapacağız.
Bir kez daha belirtmek isterim: Karadeniz'in güvenliği Avrupa güvenliği için de hayati önem taşıyor.
Teşekkür ederim.