EUROPEAN UNION, 2025

“Kimyasalların kokusundan korunmak için maske kullanıyoruz. Bu benim için en önemli şey.”

İzmir Alsancak’taki Halka Kooperatifi, Türk ve Suriyeli kadınlara kendi çalışma hayatları üzerinde söz sahibi olma fırsatı sundu.

2020 yılında kurulan ve AB ile Dünya Bankası tarafından desteklenen Halka Kooperatifi, temizlik alanında faaliyet gösteriyor. Kadınlar burada birlikte çalışıyor, hizmetlerini birlikte planlayıp sunuyor, işlerini birlikte yönetiyorlar.

EUROPEAN UNION, 2025

Kooperatifin Proje Yöneticisi Abela Rızvanska Davut ve Kurucu Ortağı Özge Sever.

“Halka Kooperatifi’nin 15 ortağı var. Temizlik hizmetlerinde aktif çalışan tüm arkadaşlarımız sigortalı ve hepsinin iş güvencesi var. Suriyeli mülteci kadın arkadaşlarımız da yasal çalışma iznine sahip. Kadınlar birlikte çalışıyor, birlikte karar alıyor, birlikte paylaşıyor.” diyor kooperatifin kurucu ortağı Özge Sever.

Takım ruhu her şeyin anahtarı. Kadınlar günlerini birlikte planlıyor, deneyimlerini paylaşıyor. Aynı zamanda gündelik iletişim yoluyla öğreniyor, iş ve meslek hayatına dair eğitimler alıyorlar.

EUROPEAN UNION, 2025

“Çalışırken gözlük, eldiven ve maske takıyoruz. Kimyasalların kokusundan korunmak için maske şart. Bu benim için çok önemli. Eskiden koku beni çok etkiliyordu. Ama eğitim aldıktan sonra hiçbir sorun yaşamadım.”

İşe ortak oldukları için işlerini büyük bir özenle yapıyorlar. Her yüzey için ayrı bez kullanıyor, en son her yeri beyaz bir bezle kontrol ediyorlar. Müşterilerden gelen olumlu geri bildirimler de emeğin karşılığını veriyor.

Kayıtlı bir kooperatifin üyesi olmak birçok açıdan faydalı; kadınlara güvenceli bir iş sağıyor ve aynı zamanda emeğin sömürülmesini de engelliyor.

EUROPEAN UNION, 2025

Takım ruhu her şeyin anahtarı. Kadınlar günlerini birlikte planlıyor, deneyimlerini paylaşıyor.

Kooperatifin kurucu ortaklarından Özge Sever bunun mümkün olduğunu göstermenin önemini vurguluyor: “Temizlik sektörüne baktığımızda, özellikle dezavantajlı kadınların güvencesiz koşullarda çalıştığını, sömürüye daha açık olduğunu biliyoruz. Güvencesiz istihdam koşullarında, iş modeli müşterilerin patron gibi davrandığı bir şeye dönüşüyor. Halka’da uyguladığımız bu model, yalnızca azınlık topluluklar için değil, tüm kadınlar için örnek bir model.”

Özge şöyle devam ediyor: “Kadınlar kooperatif çatısı altında iş gücü piyasasına dahil oluyor, kayıtlı olarak çalışabiliyor, sağlık ve güvenlik haklarından yararlanabiliyorlar. Müşteriyle doğrudan temas kuruyorlar, ama aynı zamanda bir kurumsal kimlik içinde piyasada var oluyorlar.

Ama bu sadece iş değil. Bu, kadınlar için bir güçlenme hikayesi. Toplumsal uyum ve toplumsal fayda da beraberinde geliyor.”

Meryem, aynı zamanda kooperatifte diğer kadınların iş yerlerine hazırlanmasına yardımcı olan eğitmenlerden biri. Eğitimlerde hijyen, iş etiği ve kullanılan temizlik malzemeleri üzerine bilgi veriliyor. Kadınların bu eğitimlere katılabilmesi için ulaşım desteği de sağlanıyor. Çocuk bakım desteği belki de en önemli şeylerden biri; kadınların eğitimlere ve işe katılabilmesi için çocuklarına bakım desteği de veriliyor. Çünkü bu, pek çok kadın için en büyük engel.

Kooperatifin Proje Yöneticisi Abela Rızvanska Davut bunu şöyle anlatıyor: “Biri çocuklarla ilgilenmeli, onlara zaman ayırmalı ki anneleri çalışabilsin. Bu kadınlar için büyük bir sorun.”

 “Anneleri eğitimdeyken çocuklarla ben ilgilendim. Her türlü etkinliği yaptık” diyor Abela ve ekliyor: “Çocukların eğitimine de destek olmaya çalıştık. Bazıları Türkçe biliyordu, bazıları bilmiyordu. Bu yüzden onlara oyun oynayarak bir şeyler öğretmeye gayret ettik.”

“Öğretmenleri de çok memnun, çünkü çocukların daha önce hiç Türkçesi yoktu ama Türkçe eğitim alıyorlar ve bunun büyük bir başarı olduğunu söylüyorlar.”

EUROPEAN UNION, 2025

Halka'da kadınlar yeni bir güç ve değer duygusu geliştiriyor, özgüven ve özsaygı inşa ediyor.

Güvende hissetmek

Meryem geçmişte güvencesiz çalışmanın zorluklarını yaşamış biri. Halka’da kadınlar kendilerine olan güvenlerini ve öz saygılarını geliştirerek yeni bir güç ve değer duygusu kazanıyorlar.

Meryem, “Dört – beş yıl boyunca kendimi çok yıprattım. Bir restoranda çalıştım, bir fırında çalıştım. Uzun uzun saatler çalıştım. Sabahtan akşama kadar ayakta durdum. Buna katlanmak zordu. Aldığım ücretse emeğimin çok altındaydı.” diye anlatıyordu geçmişte yaşadıklarını.

Ama şimdi şunu söylüyor: “Artık kimseye ihtiyacım yok. Çalışıyorum, para kazanıyorum. Eskiden evet, bir patronum vardı. Emir alır, söyleneni yapardım.

Şimdi Halka’da ortaklar olarak birlikte karar alıyoruz, karar veriyoruz, fikirlerimizi paylaşıyoruz. Artık bir patronumuz yok. Biz hem işçiyiz hem patron.”

EUROPEAN UNION, 2025

“Bakın neredeydim, şimdi neredeyim…”