Lizbon Antlaşması 1 Aralık 2009 tarihinde -diğer bir deyişle bugün- yürürlüğe giriyor. Bu önemli günde Lizbon’da Portekiz Hükümeti, İsveç Dönem Başkanlığı ve Avrupa Komisyonu ortaklaşa bir tören düzenleniyor. Komisyon yeni antlaşmanın vatandaşlar açısından çok önemli ve olumlu faydalar getirdiğine, bununla birlikte öngörülebilir bir gelecek için kurumsal tartışmaları çözeceğine inanmaktadır. Böylece Avrupa Birliği tamamıyla ekonomik ve mali krizden yumuşak bir şekilde çıkmaya odaklanabilecek ve daha yeşil bir büyüme için 2020 stratejisi doğrultusunda ilerleyebilecektir.

Konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada Avrupa Komisyonu Başkanı José Manuel Barroso şunları söyledi: "Lizbon Antlaşması Avrupa projesinin merkezine vatandaşları oturtuyor. Artık harekete geçmek için uygun kurumlarımızın ve istikrarlı bir sürecin var olduğunu görmekten büyük bir memnuniyet duyuyorum. Bundan böyle tüm enerjimizi vatandaşlarımız açısından önemli olan hususlara yoğunlaştırabileceğiz."

 Lizbon Antlaşması mevcut AB ve AK antlaşmalarının yerine geçmeksizin bu antlaşmalarda değişiklik yapmaktır. Bu antlaşma Birliğe, gelecekteki zorlukların üstesinden gelebilmesi ve vatandaşların taleplerine yanıt verebilmesi için gereken hukuki çerçeveyi ve araçları sağlayacaktır. 

Lizbon Antlaşması, Avrupa yurttaşlarının Avrupa’yı ilgilendiren meselelerde söz sahibi olmalarını ve temel haklarının da bir şart’ta düzenlenmiş olmasını temin edecektir. Bu sayede AB enerji, iklim değişikliği, sınır ötesi suç ve göç konularındaki beklentilere yanıt verme konusunda daha donanımlı hale gelecektir. Ayrıca, uluslararası arenada daha güçlü bir sese sahip olabilecektir. 

İlerleme sağlanan başlıca alanlar arasında aşağıdakiler bulunmaktadır:

daha demokratik, açık ve hesap verebilir bir Birlik – Artık Avrupa Parlamentosu ve ulusal parlamentolar AB’nin karar verme sürecinde daha fazla söz sahibi olacaklar, vatandaşlar da Bakanlarının AB düzeyinde aldığı kararları bilme hakkına sahip olacaklar. Tüm Avrupa vatandaşlarına teklif edilen AB yasalarını etkileme imkânı tanınacak.

daha etkili bir Birlik - Kanun ve nizamla ilgili hususlarda daha hızlı ve tutarlı bir karar süreci dâhil olmak üzere, etkili ve etkin kurumlar aracılığıyla AB’nin suç, terör ve insan ticaretiyle mücadelede daha yetkin hale getirilmesi.

Avrupalılar için daha fazla hak – AB’nin değerleri ve hedefleri her zamankinden daha net bir şekilde ortaya konulacak. Temel haklar şartına da AB antlaşmaları ile aynı hukuki statü tanınacak.

daha etkili bir küresel aktör – dış politikanın farklı alanları arasındaki uyumu arttırmaya yönelik çalışmalar kapsamında diploması, güvenlik, ticaret ve insani yardım gibi yeni kadrolar yaratıldı.

Tüm bu gelişmeler Birliğe değişimi gerçekleştirme, Avrupalıların güvenliğini ve refah düzeyini arttırma ve küreselleşmeyi şekillendirmeye yönelik fırsatlar yaratma kapasitesi sağlıyor. 

Avrupa vatandaşlarına sağladığı faydalara 10 örnek

1. Komisyon’un yeni bir girişim önermesi konusunda vatandaşlara Komisyon’a talepte bulunma hakkının tanınması (“Avrupa vatandaşları girişimi”)
2. Temel haklar şartına tanınan yeni hukuki statü sayesinde vatandaşlara daha iyi koruma sağlanması
3. Seyahat ve yurtdışında ikamet sürecinde tüm AB vatandaşlarına diplomatik ve konsolosluk koruması sağlanması
4. Birlik içinde sel ve orman yangını gibi doğal ve insan kökenli afetler durumunda karşılıklı yardım
5. Enerji politikasının sınır ötesi etkileriyle baş etme, sivil koruma ve sağlığa yönelik ciddi sınır ötesi tehditlerle mücadele sürecinde yeni imkânlar
6. Sınır ötesi insan kaçakçılığına karışan suç örgütleriyle mücadelede ortak eylem
7. Aynı kişi tarafından farklı Üye Devletlerde eşzamanlı veya birbiri ardına yapılan mükerrer iltica taleplerini önlemeye yönelik ortak kurallar
8. Mal varlıklarının dondurulması yoluyla terörle mücadele
9. AB’nin karar-verme sürecinde daha demokratik bir yaklaşım (Avrupa Parlamentosu ile ulusal parlamentoların rollerinin güçlendirilmesi)
10. Üçüncü ülkelere acil mali yardım aktarma kabiliyeti

Lizbon Antlaşması ile ilgili mihenk taşları:

• Haziran 2007: Mevcut Antlaşmalarda değişiklik yapma konusunda AB Konseyi’nin Hükümetler-arası Konferansa yetki vermesi
• Temmuz-Ekim 2007: Hükümetler-arası Konferans
• 18-19 Ekim 2007 tarihinde resmi olmayan AB Konseyi’nde onaylanan Antlaşmanın onanması
• 12 Aralık 2007: Temel Haklar Şartı’nın Avrupa Parlamentosu, Konsey ve Komisyon Başkanları tarafından ilan edilmesi.
• 13 Aralık 2007: Yeni Antlaşma’nın Lizbon’da imzalanması.
• Aralık 2007 – Kasım 2009: 27 üye devletin her birinde onama süreci.
• 1 Aralık 2009: Antlaşmanın yürürlüğe girmesi.

Lizbon Antlaşması için lütfen buraya tıklayınız.

Ayrıntılı bilgi için:

Pia Ahrenkilde Hansen: +32 2 229 530 70

Mark Gray: +32 2 229 886 44

Chantal Hughes: +32 2 229 644 50