İnsanların, 11 ilde 50 binden fazla kişiyi öldüren ve 13 milyon insanı etkileyen depremin travmalarıyla başa çıkmayı öğrendiği bir yer…

Bu özenle düzenlenmiş barınaklar, evlerin normalliğinden çok uzak. Ancak, Avrupa Birliği ve Türkiye hükümetinin devam eden desteğiyle, kederden iyileşmeye giden yolda bir dönüm noktası onlar.

Bu trajedi derin yaralar bırakmış olsa da yolun sonunda insanlar artık burada tekrar aile olarak birlikte yaşamaya geri dönüyor.

Büyükdalyan'da, binden fazla kişinin yaşadığı 340 konteyner var ve bu konteynerler AB Dayanışma Fonu’ndan sağlanan 400 milyon avroluk destekle temin edildi.

"Günler geçiyor ama iyi değiliz." diyor orta yaşlı bir kadın, gözlerinde yaşlarla. Depremin ardından kalan travmaların iyileşmesi için daha fazla zamana ihtiyaç var.

"Hala depremler var. Korkuyoruz. Kızım dokuz saat enkaz altında kaldı. Ayağı kesildi." diyor ve ekliyor:

"Enkazdan yaralı çıktık. Daha önce çadırlardaydık. Çok şükür şimdi buradayız; konteyner kentten memnunuz. Burası temiz ve bize iyi bakıyorlar."

"Annem için Hatay'a geri döndüm." diyor yirmili yaşlarının başındaki bir adam. Deprem evlerini yıktıktan sonra ailenin geçimini sağlayan kişi o olmuş. Ailesini bir çadır kente yerleştirdikten sonra bir süpermarkette çalışmak üzere para kazanmak için İstanbul'a gitmiş.  

Aile çadırdan daha fazla alana ve konfora sahip bir konteynere taşındığında biraz rahatlamış olsa da annesi hastalandıktan sonra işini bırakmak ve Hatay'a geri dönmek durumunda kalmış.

“Bu metal şehir temel ihtiyaçlarımızı karşılıyor.” diyor: “Konteyner kent güzel, komşularımız iyi. Ama keşke daha fazla sosyal fırsatımız olsaydı.”

Büyükdalyan Konteyner Kenti yeni ve istenilen sosyal tesisler henüz hayata geçirilmiş değil. Ancak bir okul inşa ediliyor ve insanlar sosyal alanların kademeli olarak açılacağı haberini memnuniyetle karşılıyor.

EUROPEAN UNION, 2025

Bisikletler, oyunlar ve parlayan gözler

Bir başka genç adam şöyle anlatıyor: “Depremde evimiz ve babamın iş yeri yıkıldı. Ailece Bursa’ya gittik. İznik’te resmi bir kuruluşun misafirhanesine yerleştirildik ama bir süre sonra Hatay’a geri döndük. Buradan memnunuz.”

EUROPEAN UNION, 2025

Konteyner kent çocuk sesleriyle dolu; etrafta koşuyorlar, kıkırdaşıyorlar. “Burada zamanını nasıl geçiriyorsun?” diye sorulduğunda, parlayan, umutlu gözlere sahip 11 yaşındaki bir çocuk şöyle cevaplıyor: “Bisiklete biniyorum ve arkadaşlarımla oyun oynuyorum.”

Çocuklar değişen bir gerçekliğe uyum sağlarken, bu basit bir cevap. Yetişkinler içinse yeni evlerin inşa edilmesini beklerken, değişimin yükü daha ağır. Konteyner kent kalıcı bir çözüm değil.

Genç bir kadın yaşadığı konteynerin önündeki masada oturuyor. Yavaşça çayını yudumlarken deneyimlerini anlatıyor. Depremlerden sonra ailesinin yaşadığı Mersin’e seyahat etmiş. Konteyner sırası kendisine gelene kadar sekiz ay orada kalmış. Sonra Hatay'a geri dönmüş. İşsiz. İçme suyunun konteyner kent sakinlerine dağıtıldığını söylüyor.

Elbette insanlar mümkün olan en kısa sürede kalıcı ikametgahlara taşınmak istiyor, ancak başlarının üzerinde bir çatı olduğu için de mutlular.

“Kurtulanların acısı ve kederi hala taze. Günlük hayatları, yaralanmalarının acısı ve eski hayatlarının, sevdiklerinin, evlerinin, geçim kaynaklarının kaybıyla dolu.” diye anlatıyor Türkiye'de AB Sivil Koruma ve İnsani Yardım Operasyonları'nda Bilgi ve İletişim Asistanı olan Bahar Bakir Yurdakul.

AB dayanışması sürüyor

Avrupa Birliği ve üye ülkeleri, depremin ilk gününden bu yana Türkiye’nin yanında yer aldı. Depremlerin hemen ardından, barınma ekipmanları da dahil olmak üzere yaklaşık üç milyon yardım malzemesi deprem bölgesine gönderildi.

Çadırlar, yataklar ve yataklarla donatılmış geçici barınma üniteleri, AB Sivil Koruma Mekanizması’nın bir parçası olan rescEU rezervlerinden sevk edildi.

Türkiye için 400 milyon avroluk bir AB Dayanışma Fonu harekete geçirildi. Bu fon, geçici barınma alanları ve konteyner kentler gibi çeşitli alanlarda kullanılmaktadır.