Bugün, Ufuk Avrupa altındaki AB Misyonlarından biri olan ‘AB İklim-Nötr ve Akıllı Şehirler Misyonu’ kapsamında 23 şehre ‘AB Şehirler Misyonu Etiketi’ verildi. Etiket, şehirlerin 2030 yılına kadar iklim-nötr seviyeye ulaşma planlarını tanıyor ve bu hedef doğrultusunda kamu ve özel finansmana erişimi kolaylaştırmayı amaçlıyor. İlk on şehir Ekim 2023'te Etiket almıştı.

AB Şehirler Misyonu Etiketi, Avrupa'da bilim ve inovasyonun geleceğinin tartışıldığı ve vatandaşlar ve paydaşlarla birlikte çözümlerin üretildiği en büyük forum olan AB Araştırma ve İnovasyon Günleri'nde, belediye başkanları ve kent temsilcilerinin katıldığı bir törenle İnovasyon, Araştırma, Kültür, Eğitim ve Gençlikten sorumlu Komisyon Üyesi Iliana Ivanova tarafından verildi.

Etiketi alan 23 şehir şöyle: Yanya, Kalamata, Kozani, Selanik (Yunanistan), Heidelberg (Almanya), Leuven (Belçika), Espoo, Lahti, Lappeenranta, Tampere, Turku (Finlandiya), Barselona, Sevilla (İspanya), Pecs (Macaristan), Malmö (İsveç), Guimaraes, Lizbon (Portekiz), Floransa, Parma (İtalya), Marsilya, Lyon (Fransa), Limasol (Kıbrıs) ve İzmir (Türkiye).

AB Şehirler Misyonu Etiketi, kentlerin yürüttüğü çalışmalarda önemli bir kilometre taşıdır. Bu etiket, şehirlerin iklim nötrlüğüne yönelik genel vizyonunu özetleyen ve bir eylem planı ile yatırım stratejisi içeren İklim Şehri Sözleşmelerinin başarılı bir şekilde geliştirildiğini tasdik eder. Şehirler, İklim Şehri Sözleşmelerini özel sektör ve yurttaşlar da dâhil olmak üzere, yerel paydaşlarla birlikte oluşturmaktadır.

Bir sonraki adım

AB, iddialı planlarını birer proje serisine dönüştürme çabalarında bu şehirleri desteklemeye devam edecektir.

Bu desteklere Avrupa Yatırım Bankası (EIB) aracılığıyla sağlanacak yenileri de dâhildir. Avrupa Komisyonu ve EIB bugün, Misyon Etiketi ödülünü alanlar başta olmak üzere, Misyona katılan kentler için EIB tarafından sağlanan mali danışmanlık hizmetlerinin arttırılmasına yönelik bir anlaşmanın duyurusunu yaptı. Avrupa Yerel Enerji Yardımları (ELENA) ve Avrupa Bölgelerinde Projeleri Desteklemek için Ortak Yardımlar (JASPERS) gibi hizmetler, EIB'deki merkezi irtibat noktası aracılığıyla Misyonda yer alan kentler için erişilebilir kılınacak olan yaklaşık 19 milyon Avro ile ek olarak destekleniyor. Bu anlaşma yakın zamanda Ufuk Avrupa Çalışma Programı 2024'te yapılacak değişiklikle uygulamaya konulacak.

Komisyon, yılın ilerleyen günlerinde bir "Cities Mission Capital Hub-Şehirler Misyonu Sermaye Merkezi” kuracaktır. Bu girişim, Misyon Etiketi alan kentlerin yatırıma yönelik projeler hazırlaması yardımcı olacak; mevcut danışmanlık hizmetleriyle yakın işbirliği içinde en iyi finansman çözümleri konusunda tarafsız önerilerde bulunacak ve bu kentlerle yatırımcılar arasında temas kurulmasını sağlayacaktır. Bunun yanında Sermaye Merkezi, sanayinin talebi daha iyi değerlendirebilmesi ve AB'deki büyük ve küçük ölçekli işletmelerin rekabet güçlerini arttırabilmesi için kentlerin yatırım stratejilerini, sektör bazında somut bir dizi ürün ve hizmet ihtiyacına dönüştürmelidir.

Komisyon Nisan ayında, 30 kadar İklim Şehri sözleşmesinin daha incelemeye sunulmasını bekliyor.

Arka plan

Şehirler küresel CO₂ emisyonlarının %70'inden fazlasını oluşturmakta ve dünya enerjisinin %65'inden fazlasını tüketmektedir. Kentsel eylem, iklim değişikliğinin azaltılması açısından hayati önem taşımaktadır ve 2050 yılına kadar AB'nin tamamında iklim nötrlüğünün sağlanmasına yönelik yasal olarak bağlayıcı taahhüdün yerine getirilmesine yönelik çabaların hızlandırılmasına, ayrıca AB'nin sera gazı emisyonlarını 2030 yılına kadar %55 oranında azaltma hedefine ve daha genel olarak Avrupa Yeşil Mutabakatının sağlanmasına önemli ölçüde katkıda bulunabilir. AB Şehirleri Misyonu, Avrupa şehirlerinin vatandaşlarına daha temiz hava, daha güvenli ulaşım ve daha az trafik sıkışıklığı ve gürültü sunarak iklim-nötr hale gelmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

Nisan 2022'de AB'de 100 şehir ve Horizon Europe (Ufuk Avrupa) programına katılan  ülkelerde 12 şehir seçildi. Bu şehirler, iklim nötrlüğüne giden yolu hızlandırmak amacıyla vatandaş katılımı, paydaş yönetimi ve iç yönetişim de dahil olmak üzere yenilikçi sektörler arası yaklaşımları test etmektedir. Bu şekilde, 2050 yılına kadar tüm Avrupa şehirlerinin aynı yolu izleyebilmeleri için deney ve yenilik merkezleri görevi görecekler.

Misyonun temel özelliği, her katılımcı kentin geliştirdiği ve uyguladığı "İklim Kenti Sözleşmeleri"dir (İKS'ler). İKS'ler (1) temel taahhütler bölümü, (2) İklim Tarafsızlığı Eylem Planı ve (3) İklim Tarafsızlığı Yatırım Planı’ndan oluşur. Bunlar, (NetZeroCities projesi tarafından yürütülen) bir Misyon Platformu yardımıyla vatandaşlar ve paydaşlarla birlikte oluşturulur.

İlk şehirler İKS'lerini 2023 baharında Komisyon'a sunmuştur. 12 Ekim 2023 tarihinde 10 şehir Misyon Etiketi almaya hak kazanmıştır: Sønderborg (Danimarka), Mannheim (Almanya), Madrid, Valencia, Valladolid, Vitoria-Gasteiz ve Zaragoza (İspanya), Klagenfurt (Avusturya), Cluj-Napoca (Romanya) ve Stockholm (İsveç).

Daha fazla bilgi için

AB Misyonu: İklim-Nötr ve Akıllı Şehirler

Ufuk Avrupa'daki AB Misyonları

Basın açıklaması: On Avrupa kenti, 2030 yılına kadar iklim nötrlüğüne ulaşma planları nedeniyle AB Misyon Etiketi ile ödüllendirildi

Bilgi Notu - İklim nötrlüğüne giden yolda şehirler

Video - AB Şehirler Misyonu: Görev Devam Ediyor

Alıntı(lar)

Elde ettikleri bu başarıdan dolayı 23 şehri de tebrik ediyoruz! Bu etiket, şehirlerinizi iklim nötr ve yaşanacak daha iyi yerler haline getirmek için gösterdiğiniz yoğun çalışma ve kararlılığın bir takdiridir. Daha rekabetçi, yeşil ve adil bir Avrupa yolunda ilerlerken geliştireceğiniz somut projeleri görmek için sabırsızlanıyorum. Bu yolculukta sizi desteklemeye devam edeceğiz.

Iliana Ivanova, Yenilik, Araştırma, Kültür, Eğitim ve Gençlikten sorumlu Komisyon Üyesi