Република Северна Македонија и ЕУ

Политички односи

Земјата беше првата нација од Западниот Балкан што потпиша Договор за стабилизација и асоцијација (ДСА) со ЕУ, кој стапи на сила во април 2004 година. ДСА има за цел да ја либерализира трговијата за 95% од извозот во ЕУ.

Мешовит парламентарен комитет на ЕУ и Поранешната Југословенска Република Македонија беше воспоставен во 2004 година. Комитетот ги разгледува сите аспекти на односите помеѓу двете страни, особено имплементацијата на ДСА.

На Република Северна Македонија и беше доделен статус на земја кандидат за членство во ЕУ во декември 2005 година.

Во февруари 2008 година, ЕУ го усвои Партнерство за пристапување за земјата, што го ажурира претходниот Европски договор за партнерство од јануари 2006 година.

На граѓаните на Република Северна Македонија им беше доделен безвизен режим за патување во Шенген областa во декември 2009 година.

Економски и трговски односи

ЕУ е главниот трговски партнер на Република Северна Македонија, со 60% од извозот на земјата и 48% од нејзиниот увоз.

Извозот од земјата главно се состои од неколку производи, од кои најважни се: легурите на фероникел, железо и челик и текстил.

Главниот увоз го сочинуваат сурова нафта, електрична енергија, рамно валано железо и производи од челик и возила.

Поддршка на бизнисот

Некои од клучните програми и иницијативи на ЕУ за поддршка на растот на бизнисите и пошироката економија се отворени за компании кои се наоѓаат во Република Северна Македонија, вклучувајќи:

Дијалог со граѓанското општество

Организациите од граѓанското општество може да помогнат во придвижувањето на реформите кај кандидатите за членство во ЕУ како што е Република Северна Македонија. Нивната работа може да ја одреди брзината и квалитетот на напорите за придружување во заедницата – и да генерира јавна поддршка за пристапувањето.

Најмногу од одговорноста за зајакнувањето на улогата и влијанието на организациите од граѓанското општество се наоѓа кај поединечните земји. Сепак, ЕУ исто така игра улога. Таа обезбедува финансиска помош за проектите на граѓанското општество преку нејзиниот Инструмент за претпристапна помош (IPA).

ЕУ исто така ги засилува дејствата на граѓанското општество со:

подобрување на координацијата со донаторите, и
работејќи на обезбедување на патувања без визи за граѓаните на земјата кандидат.

Капацитет за граѓанско општество

ЕУ го воспостави Капацитетот за граѓанско општество во 2008 година за да го поддржи развојот на граѓанското општество во Југоисточна Европа.

Воспоставен во рамките на ИПА, капацитетот обезбедува финансиска помош за организациите од граѓанското општество во Република Северна Македонија за тие да можат да:

имаат поактивна улога во политичкиот процес;
развиваат прекугранични проекти и мрежи;
станат позапознати со работите на ЕУ.

Капацитетот за граѓанско општество исто така ги вклучува:

Програма Луѓе за луѓе, која настојува да ја зајакне улогата на граѓанското општество во демократскиот процес.
IPA Национална програма , каде се нуди дополнителна поддршка во области како учество во процесот на интеграција во ЕУ и развивање партнерства и мрежи.

Како дополнение е дизајнирана IPA Програма за повеќе корисници за да одговори на регионалните потреби вклучувајќи ги и оние на граѓанското општество.

Помош од ЕУ

Република Северна Македонија сака да стане членка на ЕУ. За да помогне во постигнувањето на оваа цел, ЕУ обезбедува постојана поддршка и финансиска помош така што земјата да може да ги преземе сите потребни реформи.

Од 2007 година, Инструментот за претпристапна помош (IPA) ја оспособи земјата да се фокусира на правење промени по пет клучни области:

Градење институции,
Прекугранична соработка,
Регионален развој,
Човечки ресурси и
Рурален развој.

Помеѓу 2007-2013 година, ЕУ и обезбеди на Република Северна Македонија 622 милиони € преку ИПА. (Земјата исто така имаше придобивки од регионално насочената IPA Програма за повеќе корисници.)

IPA II сега обезбедува слична помош помеѓу 2014 и 2020 година, преку наменско финансирање од 664.2 милиони €.

Техничка помош и размена на информации (TAIEX)

ЕУ исто така нуди поддршка преку TAIEX инструментот, кој им помага на земјите партнери да се запознаат, да ги применуваат и извршуваат законите на ЕУ.

TAIEX финансира краткорочна техничка помош, совети и обука.

Помошта на TAIEX е отворена за:

државни службеници
судски и полициски власти
парламенти/законодавни тела и нивниот персонал
професионални/трговски здруженија, групи на работници и работодавачи
преведувачи и уредувачи на законодавни текстови.

Како дополнение, TAIEX Капацитет за локална администрација (LAF) поддржува семинари за клучните политики на ЕУ кои имаат влијание на локално ниво и за избрани членови и за постојани службеници на локални и регионални власти.