
Ο ΕΜΕ αποτελεί πρόταση της Ύπατης Εκπροσώπου για τη δημιουργία ενός νέου ταμείου εκτός προϋπολογισμού. Πρόκειται για ένα ταμείο ύψους 10,5 δισ. ευρώ εκτός του πολυετούς προϋπολογισμού της Ένωσης. Ο ΕΜΕ θα καταστήσει δυνατή τη χρηματοδότηση επιχειρησιακών δράσεων στο πλαίσιο της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ), οι οποίες έχουν στρατιωτικές συνέπειες ή συνέπειες στον τομέα της άμυνας. Θα συγκεντρώσει τους υφιστάμενους μηχανισμούς εκτός προϋπολογισμού που αφορούν την ασφάλεια και την άμυνα, και συγκεκριμένα τον μηχανισμό Αθηνά και το μέσο στήριξης της ειρήνης στην Αφρική, υπερβαίνοντας τα κενά και τους περιορισμούς τους.
Ο ΕΜΕ έχει τους εξής στόχους:
Αύξηση της αποτελεσματικότητας των δράσεων: ο ΕΜΕ αποσκοπεί στη χρηματοδότηση των κοινών εξόδων των στρατιωτικών αποστολών και επιχειρήσεων της ΕΕ στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ). Θα διασφαλίσει τη διαθεσιμότητα ενωσιακών πόρων σε μόνιμη βάση, διευκολύνοντας με αυτόν τον τρόπο την ταχεία αξιοποίησή τους και ενισχύοντας την ευελιξία. Μέχρι στιγμής, μέσω του μηχανισμού Αθηνά καλύπτεται με κοινή χρηματοδότηση μικρό σχετικά ποσοστό των δαπανών για στρατιωτικές επιχειρήσεις, το οποίο κυμαίνεται από 5 % έως 10 %. Με τον ΕΜΕ προτείνεται η σημαντική ενίσχυση των κοινών εξόδων ώστε να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη αλληλεγγύη.
Στήριξη των εταίρων: Ο ΕΜΕ θα παράσχει στην Ένωση την ικανότητα να συνεισφέρει στη χρηματοδότηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων στήριξης της ειρήνης υπό την ηγεσία διεθνών εταίρων σε παγκόσμια κλίμακα. Μέχρι σήμερα, το μέσο στήριξης της ειρήνης στην Αφρική επέτρεπε τη χρηματοδότηση μόνο επιχειρήσεων στήριξης της ειρήνης υπό αφρικανική ηγεσία.
Διεξαγωγή ευρύτερων δράσεων: Σήμερα η ΕΕ έχει περιορισμένες δυνατότητες να συμμετέχει σε στρατιωτικές ή αμυντικές δράσεις, όπως είναι η ανάπτυξη ικανοτήτων, η παροχή εκπαίδευσης, εξοπλισμού ή υποδομής. Ο ΕΜΕ θα συμβάλει στην οικοδόμηση των ικανοτήτων των ενόπλων δυνάμεων των χωρών εταίρων με στόχο την διατήρηση της ειρήνης, την πρόληψη των συγκρούσεων και την αντιμετώπιση προκλήσεων στον τομέα της ασφάλειας. Για παράδειγμα, στις στρατιωτικές εκπαιδευτικές αποστολές της ΕΕ ενίοτε αντιμετωπίζεται το πρόβλημα ότι οι εταίροι δεν μπορούν να αξιοποιήσουν επαρκώς τα διδάγματα που αντλούν από την εκπαίδευση, λόγω έλλειψης συχνά πολύ βασικού εξοπλισμού ή εγκαταστάσεων. Ο ΕΜΕ θα επιτρέψει στην ΕΕ να παρέχει συνολική στήριξη μέσω ολοκληρωμένων δεσμών μέτρων, που μπορούν να περιλαμβάνουν κατάρτιση, εξοπλισμό και άλλα μέσα στήριξης. Με τον τρόπο αυτό οι εταίροι θα αποκτήσουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίζουν μόνοι τους κρίσεις και προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας.
Ο ΕΜΕ θα καλύπτει μόνο δαπάνες που δεν είναι δυνατόν να χρηματοδοτηθούν από τον προϋπολογισμό της Ένωσης επειδή αφορούν ενέργειες που έχουν στρατιωτικές συνέπειες ή συνέπειες στον τομέα της άμυνας, όπως ορίζεται στη Συνθήκη ΕΕ (άρθρο 41 παράγραφος 2 ΣΕΕ) Κατά τον τρόπο αυτό θα μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος, η αποτελεσματικότητα και η βιωσιμότητα της εξωτερικής δράσης της ΕΕ στον τομέα της ειρήνης και της ασφάλειας.
Μέσω του ΕΜΕ, η ΕΕ θα μπορεί να πράξει περισσότερα και να ενεργεί ταχύτερα χρησιμοποιώντας στρατιωτικά και αμυντικά μέσα ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες.
Ο ΕΜΕ θα χρηματοδοτείται μέσω εισφορών των κρατών μελών βάσει λείδας κατανομής ανάλογα με το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα. Το προτεινόμενο ανώτατο όριο είναι 10,5 δισ. ευρώ για περίοδο που συμπίπτει με το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ).
Ο ΕΜΕ θα απλουστεύσει και θα εξορθολογίσει ρυθμίσεις χρηματοδότησης που προηγουμένως ήταν χωριστές, ιδίως τον μηχανισμό Αθηνά και το μέσο στήριξης της ειρήνης στην Αφρική, ενώ παράλληλα θα παρέχει μέγιστη ευελιξία και πλήρη εναλλαξιμότητα. Οι δράσεις που θα χρηματοδοτούνται από τον Μηχανισμό θα αποφασίζονται από το Συμβούλιο και ο έλεγχος των κρατών μελών θα εξασφαλίζεται μέσω επιτροπής διαχείρισης.