Van visie naar actie: De integrale EU-strategie in de praktijk - een vooruitblik na drie jaar

14.06.2019

Hoge vertegenwoordiger/vicevoorzitter Federica Mogherini heeft het derde voortgangsverslag over de uitvoering van de integrale EU-strategie gepresenteerd, "De integrale EU-strategie in de praktijk - een vooruitblik na drie jaar", dat zal worden besproken door de ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie tijdens de Raad Buitenlandse Zaken op 17 juni 2019 in Luxemburg. In het verslag wordt de vooruitgang beschreven die de afgelopen drie jaar, sinds de presentatie van de integrale strategie in juni 2016, is geboekt op vijf prioritaire gebieden - de veiligheid van de Unie, de weerbaarheid van staten en samenlevingen ten oosten en ten zuiden van ons, een geïntegreerde aanpak van conflicten en crises, regionale samenwerkingsverbanden en mondiale governance voor de 21e eeuw - en worden mogelijkheden voor de toekomst geschetst.

Voorwoord bij het verslag over de tenuitvoerlegging van de integrale EU-strategie door hoge vertegenwoordiger Federica Mogherini:

“Voor ons was de integrale strategie nooit een theoretische oefening. Zij was van meet af aan bedoeld als kompas voor ons optreden — en is dat sinds de presentatie ervan ook geweest. Drie jaar geleden noemden we de wereld “complex en omstreden”: we beseften dat we Europa sterker en veiliger moesten maken, we voelden ons verantwoordelijk voor de Europese burgers en onze partners, en we zagen in dat we slechts een klein deel van ons collectieve vermogen gebruikten.

Vandaag is de wereld er niet beter aan toe dan drie jaar geleden. Maar Europa wordt wel steeds meer gezien als een mondiaal referentiepunt. Dat is mede te danken aan het feit dat we het onbenutte potentieel van onze Unie hebben aangeboord, in de eerste plaats op het gebied van veiligheid en defensie. In dit verslag wordt getoond welke weg we intussen hebben afgelegd. Hieruit blijkt dat we veel van de beloftes uit de integrale strategie zijn nagekomen, en dat we in sommige gevallen zelfs meer hebben gedaan dan we hadden gehoopt. De Europese Unie van veiligheid en defensie heeft haar eerste stappen gezet. Lidstaten investeren nu in gemeenschappelijke industriële en onderzoeksprojecten om het volledige spectrum aan defensiecapaciteit te ontwikkelen dat we nodig hebben voor onze gemeenschappelijke veiligheid. Onze internationale missies hebben betere commandostructuren en we hebben ons ertoe verbonden meer te investeren in ons civiele optreden. Wij werken meer dan ooit samen met onze partners, van de vredeshandhavers van de Verenigde Naties tot de NAVO, van vredesoperaties in Afrika tot de ASEAN. Onze partners weten dat de kracht van Europa niet alleen onze “zachte macht” is.

Dat is echter niet de enige reden waarom we steeds vaker een mondiaal referentiepunt zijn. Terwijl de Verenigde Naties en het idee van op regels gebaseerde mondiale governance meer en meer onder druk komen te staan, investeren wij meer dan ooit in multilateralisme. Wij hebben onze financiële bijdragen aan het VN-systeem vergroot, bijvoorbeeld door het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen te redden uit zijn financiële crisis, de hervormingsagenda van de VN-secretaris-generaal te ondersteunen en te werken aan het behoud van het kernakkoord met Iran. Maar er is meer. Wij hebben altijd geprobeerd het juiste multilaterale kader tot stand te brengen om elke wereldcrisis te kunnen oplossen: alleen zo kunnen we duurzame oplossingen vinden voor de problemen van onze tijd. Wij hebben ons vermogen om mensen samen te brengen altijd ingezet ten dienste van multilateralisme, om de relevante regionale en mondiale machten rond de onderhandelingstafel te krijgen. Dat is de idee achter de conferenties over Syrië in Brussel, de Internationale Contactgroep voor Venezuela, het Kwartet van Libië en de regionale bijeenkomsten die we in Afghanistan hebben georganiseerd. Wij voelen de verantwoordelijkheid om ons deel te doen, op een coöperatieve manier.

Dit is zeker het geval in eigen onze regio, te beginnen met de Balkan, waar onze betrokkenheid meer dan ooit positieve effecten kan sorteren. Maar dit geldt ook voor de rest van de wereld. De Europese Unie is een onmisbare partner geworden in het wereldwijde streven naar vrede en veiligheid.

De integrale strategie bood een visie op de plaats van Europa in de wereld, maar was ook en vooral een pleidooi voor meer samenhang in het externe optreden van de Unie. Wij benadrukten dat we meer gecoördineerd moeten werken, niet alleen om tot een steeds hechtere Unie te komen, maar in de eerste plaats om ons optreden doeltreffender en doortastender te maken. In de loop der jaren hebben we ons ontwikkelings- en veiligheidsbeleid steeds beter onderling afgestemd. Het verband tussen interne en externe gebeurtenissen kan niet meer worden ontkend, en ons beleid is mee geëvolueerd. Wij hebben slimmere financiële instrumenten ontwikkeld, zoals de trustfondsen, en EU-lidstaten werken binnen de VN-Veiligheidsraad samen op een manier die amper drie jaar geleden nog onmogelijk leek.

In deze moeilijke tijden is de integrale strategie ons collectieve kompas geweest. De strategie was het resultaat van twee jaar collectief reflecteren tussen de EU-instellingen en de lidstaten, maar ook met het maatschappelijk middenveld en de academische wereld. Uit dit proces ontstond een nieuwe consensus over wat onze Unie nodig had, wat nog ontbrak en welke richting we uit moesten.

De vorderingen die we gemaakt hebben, waren alleen maar mogelijk dankzij de sterke politieke wil om vooruitgang te boeken.

Alles wat we hebben bereikt, kan echter van korte duur blijken als die politieke wil in de toekomst wegebt. De resultaten moeten worden geconsolideerd en nieuwe mogelijkheden moeten verder worden verkend. In dit verslag worden de resultaten en tekortkomingen belicht, en worden opties voor mogelijke toekomstige acties voorgesteld.

Met de integrale strategie zijn we de weg ingeslagen naar een sterker Europa. Die keuze moet elke dag en bij elke stap die we zetten, worden bevestigd.”

- Federica Mogherini

 

Klik om te vergroten en het verslag te lezen:

 

 


Zie ook