Беларусь: выказванні для прэсы Высокага прадстаўніка Жазэпа Барэля падчас прэзентацыі сумеснага паведамлення па Беларусі

23.11.2021

Як ужо сказаў мой калега Намеснік старшыні Еўрапейскай камісіі Маргарыціс Схінас, сёння мы прынялі Сумеснае паведамленне аб супрацьдзеянні гібрыднай атацы беларускага рэжыму.

Гэта дзеянне, зрэжысіраванае дзяржавай. Падман людзей і выкарыстанне іх супраць бяспекі еўрапейскіх межаў, завабліванне іх у пастку, у якой гэтыя людзі пакутуюць. Мы павінны абараняць еўрапейскія межы, мы павінны перакрыць паток людзей, якія прыбываюць у Беларусь і з Беларусі да межаў, і мы павінны дапамагчы ім, таму што ў рэшце рэшт гэта людзі, у іх ёсць свае правы, і ім трэба аказваць гуманітарную дапамогу, а таксама дапамагаць з іх вяртаннем.

Фактычна, усё пачалося не некалькі тыдняў раней. Усё пачалося ў жніўні. У жніўні мінулага года краіны Балтыі сталі адчуваць вялікі ціск на сваіх межах, але затым нам удалося пераканаць іракскія ўлады спыніць паток і забараніць палёты з Багдаду ў Мінск.

На нейкі час надыйшло зацішша, але адразу пасля гэтага, два-тры тыдні таму, палёты аднавіліся з больш чым 20 краін, намаганнямі многіх авіякампаній, і раптоўна неверагодная колькасць рэйсаў стала перавозіць людзей, якія атрымалі ілжывае абяцанне аб свабодным праездзе ў Еўропу. А потым здарылася тое, аб чым вы ўсё ведаеце. Як я ўжо сказаў, гэта было відавочна арганізавана беларускім рэжымам.

Мы прыкладаем дыпламатычныя намаганні, каб скараціць гэты паток, у апошнія дні з дапамогай Намесніка старшыні Маргарыціса Схінаса, які шмат зрабіў для таго, каб пераканаць краіны транзіту і паходжання спыніць гэтыя палёты. Ёсць яшчэ праца, якую трэба прарабіць, але на дадзены момант я думаю, мы можам лічыць, што паток узяты пад кантроль, прыток пад кантролем.

Я размаўляю з вамі з Душанбэ, сталіцы Таджыкістана, дзе я старшыняваў на Міністэрскай сустрэчы з краінамі Цэнтральнай Азіі. Вядома, гэтае пытанне было на парадку дня, і я сустрэў вельмі добры водгук на нашу просьбу, як і ўсюды.

На сустрэчы Савета па замежных справах мы прынялі новы пакет санкцый супраць беларускіх уладаў і іншых суб'ектаў. І мы гатовы прыняць дадатковыя санкцыі супраць усіх, хто ўдзельнічае ў гэтай перапраўцы людзей: авіякампаній, аэрапортаў, турыстычных бюро. Хто б гэта ні быў.

Але зараз галоўная праблема не ў прытоку. Праблема ў тым, каб паклапаціцца пра гэтых людзей, і для гэтага я некалькі разоў размаўляў з міністрам замежных справаў Беларусі. Мы падтрымліваем кантакт на тэхнічным узроўні, і тэхнічная група нашых прадстаўнікоў з Камісіі і Еўрапейскай службы знешніх дзеянняў працуе разам з Арганізацыяй Аб'яднаных Нацый, а таксама з уладамі Беларусі, каб ажыццяўляць каардынацыю і падрыхтоўку да вяртання.

Некалькі сотняў мігрантаў ужо вярнуліся ў Багдад, і іншым давядзецца рушыць услед за імі. А пакуль мы мусім аказваць гуманітарную дапамогу. У сапраўдны момант гуманітарная дапамога прадастаўляецца арганізацыямі сістэмы ААН і многімі няўрадавымі арганізацыямі, і я думаю, што ў бліжэйшыя дні мы можам лічыць, што сітуацыя стане больш, скажам так, "нармальнай". Тут няма нічога нармальнага.

Некалькі соцень мігрантаў ужо вярнуліся ў Багдад, і іншым давядзецца рушыць услед за імі. А пакуль мы мусім аказваць гуманітарную дапамогу. У цяперашні момант гуманітарная дапамога прадастаўляецца арганізацыямі сістэмы ААН і многімі няўрадавымі арганізацыямі, і я думаю, што ў бліжэйшыя дні мы можам лічыць, што сітуацыя стане больш, скажам так, "нармальнай". Тут няма нічога нармальнага.

Ідзе вялікая аперацыя па дэзінфармацыі. Людзям кажуць, што яны могуць свабодна патрапіць у Еўропу. Мы процідзейнічаем гэтай кампаніі дэзінфармацыі з дапамогай інфармацыйных кампаній, якія праводзяцца нашымі прадстаўніцтвамі ў многіх краінах, у рамках якіх людзям тлумачаць: "Не трапіцеся ў гэтую пастку, не плаціце грошы за падарожжа ў нікуды, не рызыкуйце, яны вас падманваюць".

Некалькі краін актыўна супрацоўнічалі з намі, і я думаю, што калі Лукашэнка хацеў аказаць на нас ціск, каб прымусіць нас адмяніць санкцыі, ён прайграў у гэтай гульні, таму што тое, што ён атрымаў,– гэта новы раунд санкцый. І цяпер яму давядзецца ўнесці свой уклад і паклапаціцца аб гэтых людзях, якія знаходзяцца на іх тэрыторыі, каб забяспечыць годнае абыходжанне з імі і, у магчымы момант, вярнуць іх у свае дамы.

Я лічу, што вельмі важна быць гатовым да такіх падзеяў. Гэта тое, што мы зараз называем гібрыднымі нападамі. Мы захавалі адзінства, выкарыстоўваючы ўсе інструменты, якія ёсць у нашым распараджэнні: санкцыі, дыпламатычную дзейнасць, кантакты з транспартнымі суб'ектамі, краінамі паходжання і транзіту. І мы павінны працягваць працаваць разам, каб кантраляваць гэтую сітуацыю.

Дзякуй.  

Спасылка на відэа: https://audiovisual.ec.europa.eu/en/video/I-214470  

Пытанні і адказы:

Пытанне: Што тычыцца прадастаўлення грошай для падтрымкі добраахвотнага вяртання з Беларусі ў краіны паходжання, ці не маглі б Вы больш падрабязна спыніцца на тым, у якой ступені гэта будзе азначаць супрацоўніцтва з беларускімі ўладамі? Мяркую, што для ажыццяўленьня гэтых вяртанняў зь Беларусі спатрэбіцца нейкае супрацоўніцтва з рэжымам Лукашэнкі.

Я хачу падкрэсліць, што няма ніякай здзелкі і перамоваў з рэжымам Лукашэнкі, і няма нічога, што магло б нагадваць якое-небудзь прызнанне дэ-факта. Іншая справа, што мы павінны трымаць каналы камунікацый акрытымі. Я асабіста двойчы размаўляў з міністрам замежных справаў Беларусі. Высокапастаўленыя службовыя асобы Еўрапейскай службы знешніх дзеянняў звязаліся з яго намеснікам пасля нашай тэлеканферэнцыі. І зараз невялікая група, якая складаецца з прадстаўнікоў Камісіі і Еўрапейскай службы знешніх дзеянняў, едзе ў Мінск, каб правесці не перамовы, а тэхнічную ацэнку патрэб, якія неабходна задаволіць для спрашчэння рэпатрыяцыі, у супрацоўніцтве з установамі Арганізацыі Аб'яднаных Нацый. Гэтую місію трэба ўспрымаць як накіраваную на ацэнку патрэб і прыняцце рашэнняў аб супрацоўніцтве ў працэсе рэпатрыяцыі. Але гэта ня мае нічога агульнага з прызнаньнем, гэта ня мае нічога агульнага з перамовамі.

Спасылка на відэа: https://audiovisual.ec.europa.eu/en/video/I-214474

Peter Stano
Lead Spokesperson for Foreign Affairs and Security Policy
+32 (0)460 75 45 53
Paloma Hall Caballero
Press Officer for Foreign Affairs and Security Policy
+32 (0)2 296 85 60
+32 (0)460 76 85 60