Takimi i 16-të i Nënkomitetit BE-Shqipëri për Transportin, Energjinë, Mjedisin dhe Zhvillimin Rajonal
Takimi i 16-të i Nënkomitetit për Transportin, Energjinë, Mjedisin dhe Zhvillimin Rajonal, i mbajtur në kuadër të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit BE-Shqipëri, u zhvillua në Tiranë, më 24 qershor 2025. Takimi u bashkëkryesua, për Komisionin Evropian nga z. Andrew Williams, drejtues i Njësisë për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut në Drejtorinë e Përgjithshme për Zgjerimin dhe Fqinjësinë Lindore, ndërsa për Shqipërinë nga znj. Enkelejda Muçaj, zëvendësministre e Infrastrukturës dhe Energjisë.
Nënkomiteti ofroi një mundësi për të diskutuar mbi çështjet në kuadër të grup-kapitujve të negocimit 4 dhe 5, duke mbuluar përkatësisht Agjendën e Gjelbër dhe Lidhshmërinë e Qëndrueshme dhe Burimet, Bujqësinë dhe Kohezionin.
Agjenda e Gjelbër dhe Lidhshmëria e Qëndrueshme
Komisioni përshëndeti progresin e Shqipërisë dhe nënvizoi nevojën për zhvillimin e vazhdueshëm të rrjeteve kryesore të transportit TEN-T dhe energjisë, në përputhje me listën e projekteve prioritare të rrjetit rajonal kryesor dhe gjithëpërfshirës të transportit. Shqipëria u ftua të bashkëpunonte në mënyrë aktive me Koordinatorin e Korridorit të Ballkanit Perëndimor-Mesdheut Lindor për përgatitjen e planit të punës së korridorit.
Transporti
Komisioni njohu pjesëmarrjen aktive të Shqipërisë në punën e Komunitetit të Transportit dhe nxiti zbatimin e vazhdueshëm të angazhimeve sipas Planeve të Veprimit të Traktatit të Komunitetit të Transportit. Komisioni përshëndeti progresin në hartimin e një strategjie kombëtare për sigurinë rrugore dhe u kërkoi autoriteteve të kryejnë auditime dhe inspektime të plota të sigurisë rrugore, si dhe të miratojnë një qasje parashikuese të vlerësimit të sigurisë në përputhje me Direktivën e Menaxhimit të Sigurisë së Infrastrukturës Rrugore (RISM).
Kërkohet harmonizim i mëtejshëm me acquis të BE-së, veçanërisht në fushat e transportit hekurudhor, rrugor dhe detar.
Energjia
Komisioni përshëndeti hapat e Shqipërisë për të diversifikuar përzierjen e energjisë nga hidrocentralet drejt burimeve të tjera të rinovueshme të saj, përmes proceseve konkurruese. U njoh gjithashtu një progres i dukshëm në tregun e energjisë elektrike, përfshirë çeljen e tregut brendaditor në ALPEX dhe liberalizimin e furnizimit të klientëve me nivele të tensionit të lartë dhe të mesëm, duke përfshirë linjën 10 kV që nga janari 2025.
Shqipëria u nxit të miratojë dhe zbatojë legjislacionin kombëtar që përputhet me Paketën e Integrimit të Energjisë Elektrike dhe të vazhdojë reformat në përputhje me detyrimet e Traktatit të Komunitetit të Energjisë dhe acquis të BE-së.
Mjedisi
Palët diskutuan mbi progresin e Shqipërisë dhe sfidat e mbetura në zbatimin e legjislacionit të BE-së për ajrin, mbetjet dhe ujin. Komisioni përsëriti se investimet në infrastrukturë në zonat e mbrojtura duhet të jenë në përputhje me acquis përkatëse mjedisore dhe t'i nënshtrohen vlerësimeve të rrepta të ndikimit mjedisor, duke përfshirë konsultime transparente publike para zbatimit.
Komisioni përshëndeti rolin aktiv të Shqipërisë në Mekanizmin e Mbrojtjes Civile të BE-së, duke theksuar ushtrimin e suksesshëm të menaxhimit të përmbytjeve në prill 2025 me ekipet ndërkombëtare, si një sinjal i fortë i gatishmërisë rajonale të Shqipërisë ndaj katastrofave. Megjithatë, Shqipëria u inkurajua të përshpejtojë reformat mjedisore dhe harmonizimin me acquis në fusha të shumta.
Ndryshimet klimatike
Komisioni përshëndeti përpjekjet e Shqipërisë për të hartuar një kuadër politikash kombëtare mbi ndryshimet klimatike, veçanërisht përmes krijimit të një mekanizmi monitorimi, raportimi, akreditimi dhe verifikimi. Shqipëria u inkurajua të miratojë në kohën e duhur legjislacionin kombëtar, në përputhje me acquis të BE-së dhe detyrimet e saj sipas Traktatit të Komunitetit të Energjisë.
Zhvillimi rajonal
Komisioni përshëndeti progresin me Strategjinë Kombëtar dhe Planin e ardhshëm shtatëvjeçar për Zhvillimin Rajonal dhe Planin e Përgjithshëm Hapësinor Kombëtar pas vitit 2030. Ai gjithashtu njohu punën përgatitore për Kodin Evropian të Sjelljes për Partneritetin, Rrjetin Kombëtar të Projekteve të Vetme dhe miratimin e Strategjisë kundër Mashtrimit 2025–2027.
Komisioni i kërkoi Shqipërisë të forcojë kapacitetet institucionale dhe administrative - veçanërisht në nivel vendor dhe bashkiak - dhe të nxisë një përfshirje dhe dialog politik më të madh. Pritet një koordinim më i mirë midis ministrive qendrore dhe vetëqeverisjeve vendore, veçanërisht për prioritetet kryesore të Politikës Rajonale të BE-së.